Köşe Yazısı

Urfa Sinemaları -2-

Fuat Rastgeldi

Fuat Rastgeldi

Tüm Yazıları Gör

Basmahane Sineması 

Bu gün Şehit Nusret İlköğretim Okulu’nun bulunduğu tarihi taş
bina,  aslında  bezlere basma yapılan bir yerdir. Eski durumu geniş
bir salondu. Bu salonu kışlık sinema yapmışlardı. Kadın ve çocukların rağbet
ettiği bir sinemaydı. Kadınlar Fıta ve haphap (Takunya) ile sinemaya
gittiklerinden haphaplı sinema ismi takılmıştı. Sinema ömrü uzun olmadı. Daha
sonraları bu bina Urfa müzesi yapılıncaya kadar  müze olarak kullanıldı.
Şimdi ise bu bina bilindiği gibi salonuna sınıflar yapılarak Şehit Nusret İlköğretim
Okulu olarak eğitime hizmet veriyor.

İnci Sineması

Bu gün Samsatkapı mevkiinde bulunan Petrol İstasyonunun doğu
sınırı ile su kemeri arasındaki harebe arsanın yerinde kışlık İnci Sineması
vardı. Petrol istasyonunun yerindeki Rastgeldi garajı ve İnci Sinemasının
mülkiyeti Yusuf Rastgeldi’ye aitti. Sinemanın salonunu Yusuf Rastgeldi ve
Hüseyin Mısır Traktör Acentası ve Kapalı garaj olarak inşa etmişler. Üstünün
kapatılması Ahşap, Lata, kiriş ve üst kaplaması da askeri bir barakanın
saçlarıyla yapılmıştı. (Şiddetli yağmur veya dolu yağışını sinema seyircileri
duyardı.) Traktör Acenteliği olmayınca bu geniş alanı Sinemaya çevirmeyi uygun
bulmuşlar. Sinema salonu arkaya doğru yükseltilmiş localar, makine odası,
perde, gişe salonu yapılmış. 1952 yılının son aylarında İnci Sineması olarak
açıldı. Açılış gecesi ailemiz, akrabalar, tanıdıklar, dostlar, locaları,
birinci mevkiyi ise halk doldurdu.  Açılış nedeniyle bu gece bilet
satılmadı.


“Tuzak” adlı renkli bir ecnebi filmi oynatıldı.  (Bu dönemde bütün filmler
siyah-beyazdı) Ben 6 yaşındaydım, buna rağmen o renkli filmi ve geceyi
unutamam. Hüseyin Mısır İnci Sinemasının işletmeciliğini  kısa bir müddet
sonra bıraktı. Sonra Feyzi Duygun ve kardeşleri kiraladı. Kışlık İnci Sineması
kapanıncaya kadar uzun müddet işletmeciliğini yaptı. Sonra sinema krizinde
kışlık İnci sineması da kapandı. Sahibi Yusuf Rastgeldi sinema yerini arsa
olarak sattı. Bugün halen arsa olarak duruyor.

Atlas Sineması

Asfalt yol Urfa Lisesi karşısında Abdülsamet  Taplamacı tarafından 1953 yılında
yaptırılmıştır. Uzun müddet oğulları Mehmet ve Kemal Taplamacı tarafından
işletildi. Sonra Halil Yavuz’a kiraya verildi. 1999 yılında bir yangın
neticesinde sinema yandı ve kapandı.
 


Duvarları kara taştan yapılan betonarme bir yapıdır. Sinemanın balkonu ikinci
ara kattadır. Loca olmadığından Urfalılar ailece  pek gitmezlerdi. 
Çoğunlukla Ecnebi filmler gösterilirdi. O tarihte Urfa’nın en güzel
sinemasıydı. Urfa’da ilk koltuklar bu sinemanın üst balkonuna koyulmuştu. Elektrikle
çalışan ilk sahne perdesi de bu sinemada yapıldı. Şimdilerde Sinema binası harabe ve atıl
durumdadır.

Şehir Sineması

Haşimiye semti, Koyuncu pazarı sokak, Mevlahane caminin güney
tarafının karşısında 1963 yıllarında açıldı. İnşaatı sinema olarak yapılmıştı.
İşletmesini Atlas sineması sahipleri Taplamacılar yaptılar. Güzel ecnebi
filmler gösterilmesine rağmen itibar görmedi. Mevkisi sinemaya müsait değildi.
Bir müddet sonra kapatıldı. Sinema binası salonu ve tavan dekoru halen
durmaktadır. Bu gün içerisi yün deposu olarak kullanılmaktadır.
 


Yarın: Yazlık Sinemalar


903 Yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Köşe Yazısı

URFA SİNEMALARI (2)

Fuat Rastgeldi

Fuat Rastgeldi

Tüm Yazıları Gör

ATLAS SİNEMASI:
Asfalt yol Urfa Lisesi karşısında Abdülsamet Taplamacı tarafından 1953 yılında yaptırılmıştır. Uzun müddet oğulları Mehmet ve Kemal Taplamacı tarafından işletildi. Sonra Halil Yavuz’a kiraya verildi. 1999 yılında bir yangın neticesinde sinema yandı ve kapandı.
Şimdilerde ise sinemanın salon kısmı otopark, araba yıkama yeri olarak kullanılıyor. Duvarları kara taştan yapılan betonarme bir yapıdır. Sinemanın balkonu ikinci ara kattadır. Loca olmadığından Urfalılar ailece  pek gitmezlerdi.  Çoğunlukla Ecnebi filmler gösterilirdi. O tarihte Urfa’nın en güzel sinemasıydı. Urfa’da ilk koltuklar bu sinemanın üst balkonuna koyulmuştu. Elektrikle çalışan ilk sahne perdesi de bu sinemada yapıldı.
Yazlık Atlas Sineması:
Yazlık Atlas Sineması, kışlık Atlas Sinemasının damındaydı. Arka tarafta localar vardı. Bu nedenle yazın ailelerin tercih ettiği bir sinemaydı.  Kışlık Atlas sineması kapanınca bu yazlık sinema da kapandı.
KIŞLIK İNCİ SİNEMASI
Bu gün Samsatkapı mevkiinde bulunan Özdiker Petrol İstasyonunun doğu sınırı ile su kemeri arasındaki harebe arsanın yerinde kışlık İnci Sineması vardı. Özdiker Petrol istasyonunun yerindeki Rastgeldi garajı ve İnci Sinemasının mülkiyeti Yusuf Rastgeldi’ye aitti. Sinemanın salonunu Yusuf Rastgeldi ve Hüseyin Mısır Traktör Acentası ve Kapalı garaj olarak inşa etmişler. Üstünün kapatılması Ahşap, Lata, kiriş ve üst kaplaması da askeri bir barakanın saçlarıyla yapılmıştı. (Şiddetli yağmur veya dolu yağışını sinema seyircileri duyardı.) Traktör Acenteliği olmayınca bu geniş alanı Sinemaya çevirmeyi uygun bulmuşlar. Sinema salonu arkaya doğru yükseltilmiş localar, makine odası, perde, gişe salonu yapılmış. 1952 yılının son aylarında İnci Sineması olarak açıldı. Açılış gecesi ailemiz, akrabalar, tanıdıklar, dostlar, locaları, birinci mevkiyi ise halk doldurdu.  Açılış nedeniyle bu gece bilet satılmadı.
“Tuzak” adlı renkli bir ecnebi filmi oynatıldı.  (Bu dönemde bütün filmler siyah-beyazdı) Ben 6 yaşındaydım, buna rağmen o renkli filmi ve geceyi unutamam. Hüseyin Mısır İnci Sinemasının işletmeciliğini  kısa bir müddet sonra bıraktı. Sonra Feyzi Duygun ve kardeşleri kiraladı. Kışlık İnci Sineması kapanıncaya kadar uzun müddet işletmeciliğini yaptı. Sonra sinema krizinde kışlık İnci sineması da kapandı. Sahibi Yusuf Rastgeldi sinema yerini arsa olarak sattı. Bugün halen arsa olarak duruyor.
YAZLIK İNCİ SİNEMASI
Kışlık İnci Sinemasını çalıştıran kişiler tarafından iki ayrı yerde açıldı.  Birincisi Atlas Sinemasının doğu duvarının bitişiğinde bugün İsmar market oto parkının yeri . Bu yazlık İnci Sineması akşamları film gösterme haricinde, Pazar günleri saat 13.00-17.00 arası saz çalgıcıları ve saz kızlarıyla konser verirlerdi. Bir biletle içeri girilirdi. İzleyicilerin çoğu Pazar iznini almış asker, genç ve çocuklardı.
Bir gece yarısı seslere uyandık. Yazlık İnci Sineması yanıyordu. Su meydanındaki evimizin damından alevleri görülüyordu. Alevler Atlas Sinemasının duvarı boyunca kalkıyordu.  Yangın sonrası tadilat  yaparak yazlık İnci Sinemasını yeniden açtılar. Bir zaman sonra bu yazlık İnci Sineması yerine marangoz dükkanları yapıldı.
İkinci Yazlık İnci Sineması Özdiker Petrol’ün bitişiğindeki Karakoyun deresinin diğer yamaç yanında açıldı. Senaryosu Bekir Yıldız’a ait olan “Kara Çarşaflı Gelin” filmini burada seyretmiştim. Kışlık İnci Sineması kapanınca bu yazlık sinemada kapanmış oldu.
Kışlık Şehir Sineması
Haşimiye semti, Koyuncu pazarı sokak, Mevlahane caminin güney tarafının karşısında 1963 yıllarında açıldı. İnşaatı sinema olarak yapılmıştı. İşletmesini Atlas sineması sahipleri Taplamacılar yaptılar. Güzel ecnebi filmler gösterilmesine rağmen itibar görmedi. Mevkisi sinemaya müsait değildi. Bir müddet sonra kapatıldı. Sinema binası salonu ve tavan dekoru halen durmaktadır. Bu gün içerisi yün deposu olarak kullanılmaktadır.
BASMAHANE SİNEMASI:
Bu gün Şehit Nusret İlköğretim Okulu’nun bulunduğu tarihi taş bina,  aslında  bezlere basma yapılan bir yerdir. Eski durumu geniş bir salondu. Bu salonu kışlık sinema yapmışlardı. Kadın ve çocukların rağbet ettiği bir sinemaydı. Kadınlar Fıta ve haphap (Takunya) ile sinemaya gittiklerinden haphaplı sinema ismi takılmıştı. Sinema ömrü uzun olmadı. Daha sonraları bu bina Urfa müzesi yapılıncaya kadar  müze olarak kullanıldı. Şimdi ise bu bina bilindiği gibi salonuna sınıflar yapılarak Şehit Nusret İlköğretim Okulu olarak eğitime hizmet veriyor.


 

2.685 Yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir