Mehmet Göncü
23 Temmuz 2015
Kıymetli okuyucularım,
bundan 50-60 yıl önce ilimiz Urfa ve mülhakatı ile yakın bölge illerinde
kullanılan bazı ata sözleri ve deyimler maalesef dikkat ediyorum günümüzde çok
az kişi tarafından biliniyor ve kullanılıyor.
Bildiğiniz gibi;
deyimler ve atasözleri bireyi ve toplumu ilgilendiren önemli bir konuyu
özetlemek ve akılda tutmak için söylenen bir söz veya kısa bir cümledir.
Bu manada, aile
büyüklerimden ve çevremdekilerden 50-60 yıl önceden duyduğum ve aklımda kalan
bazı deyim ve ata sözlerini bu günkü yazıma konu ettim.
Bu anlamda hatırımda
kalan bazı atasözlerini kıymetli bilgi ve yorumlarınıza arz ediyorum. Örneğin;
–
Misafir ev sahibinin aşına değil, kaşına bakar.
–
Misafir umduğunu değil, bulduğunu yer
–
Misafir rızkıyla gelir
– Misafir ev sahibinin işine karışmaz.
–
Misafire hizmet Allahın rızasını kazanmak demektir.
–
Misafirin kalbi tüy gibi çok hassastır, kırılmamalıdır.
– Misafirliğe atla gidilir, itle
gidilmez
–
Yüz güzelliği hamamdan eve kadar. Ruh güzelliği Urfa’dan Şam’a kadar
–
İyi adam sözünün üstüne gelir.
– Yüz güzelliği belli bir yaşta, ruh
güzelliği ise her yaşta güzeldir
–
Yiğit adam sözünün eridir.
–
İti an, çomağı hazırla
–
Oğlum akıllı ise parayı ne yapsın, oğlum akılsızsa para ona ne yapsın.
–
Saman altından su yürütmek
–
Bıçak gitti, ustura geldi.
–
Kendi kazdığı kuyuya düştü.
–
Bir taşla iki kuş vurdu.
–
Kuş taşa değdi.
–
Çene çalmak
–
Yan gelip yatmak
–
Ne bahardır, ne de güz, nerden geldi bu nergiz.
–
El eliyle yılan tutmak
–
Bir candan bir cana vurulmak.
–
Babalık etmek.
–
Kurt gibi açım
–
Ver yiyeyim, ört yatayım. Bekle canım çıkmasın
–
Yarımı yaralama, bütünü paralama, ama ye, iç karnını doyur.
– Güzel bakan güzel görür.
– Para dondurulmuş enerjidir,
– Para, çok şeydir ama her şey değildir.
– Paranın harcaması kazanmasından
zordur.
– Anlayana sivrisinek saz, anlamayana
davul zurna az
– Parasız cimşit olsan, kimse bakmaz
yüzüne.
– Sakla samanı gelir zamanı
–
Arif seyr eder
Alim kelam eder
Kamil sükut eder.
– Cahil cesur olur
– Cahil inat eder.
–
Güzel söz yılanı deliğinden çıkarır
–
Ahmak boş laf eder
–
Konuşmak gümüş ise susmak altındır.
–
Söz bilirsen söz söyle, seni Molla sansınlar,
– Söz
bilmezsen söyleme, seni insan sansınlar
gibi Urfa’da söylenen
daha birçok Ata sözü ve deyim var.
Sevgili okuyucularım,
bir daha ki yazılarım da unutulmaya yüz tutmuş aklımda olan bazı deyim ve Atasözlerini
kaleme almaya devam edeceğim.
Dürüst ve şeffaf bir
toplumda; lütufta geride, kahırda önde olan dostlarınızın çok olması dileği ile
kalın sağlıcakla…