Mehmet Göncü
25 Şubat 2011
Kıymetli okuyucularım, ilimiz Şanlıurfa’da yüzlerce yıldan beri uygulanan bir sıra gecesi geleneği vardır.
Bu geleneğin kökü Ahiliğe dayanır. Bildiğiniz gibi Ahilik, 13. yüzyılda Moğul istilasından kaçarak Anadoluya gelen Ahmet El Hayidira, yani “Ahi Evran” tarafından kurulmuş bir esnaf örgütünün adıdır. Bu kuruluşun merkezi Kırşehir’dir. Ahilerin Şeyhul Meşayih bu kentte otururdu. Diğer bazı önemli kentlerde ise “Ahi Şeyhleri” bu esnaf örgütünü yönetirlerdi.
O dönemde ilimiz Şanlıurfa, bu önemli şehirlerden biriydi. İşte sıra gecesi geleneği de Ahiliğin yaptığı bir çok ekonomik ve sosyal aktivitelerin içerisindeki bir sosyal etkinlikti.
Ben şahsen, Elli-Altmış yıldan beri her fırsat bulduğumda Urfa sıra gecelerine giderim.
Eskiden sıra geceleri, bir hayat okulu bir yaşam akademisi gibiydi. Sıraya katılanlar daha önceden belirledikleri daha çok kültür ağırlıklı konuları o gecede bir sohpet havasında nükte ve esprilerle münazara ederlerdi.
Bu sohbetin bir süresi vardı. Sonra sıranın sahibi konuklara çiğköfte ve tatlı ikram ederdi.
Bilahare de yöresel müzik çeşitli enstrümanlar eşliğinde icra edilirdi.
Günümüz Urfasında bu kural ve formata uyan sıra müdavimleri ne acı ki azınlıkta kaldı. Bu formata uyan guruplardan biri Şanlıurfa Vakfı üyelerinin de katıldığı Fikir ve Edebiyat Grubu Sıra Gecesidir. Şanlıurfa Vakfı Şube Başkanı Dr.Müslüm Sunay’ın Odasında her hafta bu formata uygun bir sıra gecesi düzenlenmektedir. Bu hafta da düzenlenen sıranın konuğu Belediye Başkanımız Sayın Dr.Ahmet Eşref Fakıbaba idi. Kendisi, format gereği belirlenen süre içinde kentimizde yeni yapılacak Belediye icraatları ile ilgili çok faydalı tasarım ve projelerden bahsetti. Yardımcıları; Sayın Ahmet Al ve Mahmut Kırıkçı da bilgi aktarımında bulundular.
Sonuçta sıraya katılmış olan konuklar ve Fikir Edebiyat Gurubu sıra müdavimleri olarak bu sohbetten çok faydalı ve sevindirici bilgiler edindik ve bu sevinç içerisinde yumurtalı çiğköftelerimizi yedik.
Günümüz Urfasında sunulan ve davul eşliğinde icra edilen yalnız müzik programı “Sıra gecesi”nden ziyade, çok boyutlu eğlence gecesi olarak tanımlanabilir.
İlimizde bu tür ticari etkinlikler artık önemli bir sektör haline geldi ve bu müzik gurupları içerisinde çok güzel sesli ve çok güzel müzik aleti kullanan ustalar da var.
Bu tür ticari faaliyetleri saygıyla karşılar ve desteklerim. Ama bu çeşit etkinliklere ancak özel eğlence sıra gecesi derim.
Bu manada, gerçek sıra gecesinin ne anlama geldiğini veciz bir ifade ile şiir şeklinde kaleme alan Urfamızın yetiştirdiği çok değerli fikir ve edebiyat ustalarından biri olan Sayın Hulusi Öcal ağabeyin bir şiirini sizlerin kıymetli yorumlarına arz ediyorum;
SIRA GECELERİ’NDE
Urfa eğlenir, coşar Sıra Geceleri’nde,
Gerçek hayatı yaşar Sıra Geceleri’nde..
Dağarcıklar elenir, ömürler tazelenir,
Irmaklar göze’lenir Sıra Geceleri’nde..
Urfalı halden anlar, donanır eski hanlar,
Ağalar, garibanlar Sıra Geceleri’nde..
Sohbet özlü, tatlıdır; muhabbet kanatlıdır,
Herkes daha mutludur Sıra Geceleri’nde..
Olgunlaşmaktayken ham, durulur sevinçle gam,
Tefekkür eder adam Sıra Geceleri’nde..
Sevgi, tevazû, vakar… Dostluk; gül, reyhan kokar,
Gözler gönüle bakar Sıra Geceleri’nde..
Söz Kur’andan açılır, inci-mercan saçılır,
“Lebbeyk!” ile uçulur Sıra Geceleri’nde..
Fırat için ağlanır, Harran suya bağlanır,
Kurtuluş’lar sağlanır Sıra Geceleri’nde..
Yarışı kazanan at, yazılan en güzel hat,
Mûsa Şuayb’a damat Sıra Geceleri’nde..
Şarkı, ‘hoyrat’ ve gazel okunur güzel güzel,
Türkü; ebed ve ezel Sıra Geceleri’nde..
Bir duygu binbir’lenir, yorgun kalpler dinlenir,
Evlerimiz şenlenir Sıra Geceleri’nde..
Dağlar’a da gidilir, bağda âlem edilir,
Gökten yıldız güdülür Sıra Geceleri’nde..
Bülbüller dala konar, âşıkın bağrı yanar,
Eyyûb sabrını sunar Sıra Geceleri’nde..
İbrahim’in sofrası, çiğköftelerin has’ı,
Nâbi’lerin Urfa’sı Sıra Geceleri’nde..
Çıkagelir ‘tolaka’ eğitilir falaka,
Hayr’a rağbet, alâka Sıra Geceleri’nde..
Fikr’in şimşeği çakar, zaman su gibi akar,
Gece gündüze sarkar Sıra Geceleri’nde..
Başarıyı, özürü-hoşgörüyü, huzuru;
Gezip bulduk Hızır’ı Sıra Geceleri’nde..
Gören, duyan mest olur, “Sıra”lanır dost olur,
Ömrümce kalsam n’olur?.. Sıra Geceleri’nde..
Mehmet H.ÖCAL