İbrahim Halil Okuyan
18 Aralık 2020
Karakoyun Deresinden Su akıtılması için bir alternatif çözüm daha var.
PAŞABAGI SULAMASI
Geçmiş yıllarda Şanlıurfa’nın Güneyinde atık su ile sebze ekilen bahçeler vardı. “İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu” Paşabağı’nda atık su ile sulama yapılmasını defalarca yasaklamıştı.
Ancak sulama yapılmaya devam ediyordu.
Komşu illere de ihraç (!) ediliyordu.
Özellikle burada üretilen Marul (yerli adı ile Has); Halk arasında yağlı (!) olduğu öne sürülerek tercih ediliyordu.
Paşabagı; Urfa-Harran Ovaları Ana Sulama Kanallarının üst kotlarında kalıyordu.
Bu yüzden DSİ Genel Müdürlüğü tarafından bu bölgeye de su götürmek için bir proje geliştirildi.
Proje alanı 3540 hektardı.
Ancak ihale aşamasında bölgede yapılaşma oluşmuştu.
Proje 2500 hektara düşürüldü.
İhale edildi.
Ana İsale Kanalından (504 kotu) alınan su CTP borularla Paşabağı’na iletildi.
Sonuçta atık sular devre dışı kaldı.
Bu konuya girmenin sebebi; Paşabağına su ileten borudan (suyun basıncı 504 metre) alınacak su, Karakoyun deresi içinden bir boru ile Karakoyun Deresi menbaına terfi ettirilebilir.
Yaz aylarında Karakoyun Deresinden su akıtılabilir.
Dönüş suyu Paşabağı sulamasında kullanılır. Su kaybı olmaz.
Bu alternatifle ilk alternatif; Yapılabilirlik ve maliyet açısından mukayese edilmelidir.
İkinci alternatif OSB ye su götürülmesinden bağımsızdır.
SIRRIN DERESİNDEN SU AKITILMASI
Sırrın Deresi için bu imkân var.
Karaköprü de; Fuar Merkezi arkasında yer alan Yaklaşım-3 tünelinde 530 kotunda su var.
Bu konuda; Nihat Çiftçi döneminde; İnşaat Yüksek Mühendisi Ender OKUYAN ve İnşaat Yüksek Mühendisi Mahmut Okuyan tarafından yapılan çalışmalar var.
Bu dereden su akıtılabilir.
Güzelde olur.
Kuzeyden Güneye ortasından su akan yeşil bir bant oluşturulabilir.
Öncelikle Uygulama Projesi yapılmalıdır.
Dere; Karaköprü, Haliliye ve Eyyübiye Belediyeleri hudutları içindedir.
Proje bittikten sonra her belediye kendi bölümünü yapmalıdır.
Karakoyun için çözüm ne peki?
Bu yazının amacı ne peki?
Yazının amacı geçmişte yapılan hatalarla yüzleşerek bir çıkar yol bulmak.
Yol bellidir.
Bu işin sahibi Devlet Su İşleri olmalıdır.
Yukarıda 1976 yılında yapılan protokole OSB’ye su götürülmesi ilave edilmelidir.
Bu konularda; Devlette uzman kurum, Şanlıurfa için DSİ dir.
Bu iş DSİ’ce realize edilmelidir.
Bu iş DSİ’nin görevidir.
Bu konuda takip edilen yol esasen yanlıştır.
Konu hakkında uzman olmayan kurumlar işi kotaramamıştır.
Şanlıurfa Şehri Endüstri Suyu temini DSİ ye protokolle verilmiştir.
DSİ Türkiye çapında büyük içme suyu tesisleri yapmaktadır.
Şanlıurfa’da Arıtma 2. Kısım inşaatı ve ana isale hatları da tamamlamıştır.
DSİ hala Şanlıurfa’nın; Hilvan, Viranşehir, Suruç, Siverek vb
Pek çok ilçesinin içme suyu ve arıtma tesisleri işini realize etmektedir.
DSİ göreve çağırılmalıdır.
Öncelikle; Gelinen nokta da öz eleştiri yapılarak bir durum tespiti yapılmalıdır. Proje masaya yatırılmalı, Yapılanlar tespit edilmeli ve gelecekteki ihtiyaçların karşılanması da göz ardı edilmeden proje yenilenerek realize edilmelidir.
Proje yenilenirken yapılan işlerden, En üst seviyede faydalanmak esas alınmalıdır.
Belediyece; Askeriye içinde açılan yeni yolun devamı olarak Evren Sanayine açılacak yolun güzergâhı ve Evren Sanayi- Organize Sanayi arasındaki Karayolu güzergâh olarak seçilmelidir.
Yapılan ve kullanılması düşünülen hatlar da gerekli basınç testlerinin yapılarak ileride olası arızalardan kaçınılmalıdır.
Her şey bir yana; OSB ye “Suruç Ana Kanalından su verilmesi”, Bir yeni alternatif olarak etüt edilmelidir. Değerlendirilmelidir.
2005 yılından itibaren aradan 15 yıl geçmiştir.
Bu arada DSİ tarafından Suruç Sulaması realize edilmiştir.
Taşbasan Sol Sahil Ana kanalı km 9.237,36 km de; Şanlıurfa-Gaziantep karayolu ile kesişmekte ve bu noktada kanaldaki su kotu 565,20 metredir.
Suruç Sulaması Sol Sahil Ana Sulama Kanalı; İçme suyu terfi hattı, Şanlıurfa-Gaziantep yolunu takip ederse, Terfi hattı yaklaşık 17,5 kilometre olacaktır.
Organize Sanayi Bölgesinde yapılacak Su Deposu 722 kotlarında düşünülmektedir.
Bu 157-160 metre terfi yüksekliği demektir.
Organize Sanayi Gelişme Bölgeleri su ihtiyacı için bu kaynak da incelenmelidir.
Organize Sanayi Bölgesinde zemin kayalıktır.
Bu bölge civarında; DSİ tarafından planlanan Göletler varsa bunlar da dikkate alınmalıdır.
Organize Sanayi Bölgesi Arıtma tesisi deşarjının kullanılma imkanları incelenmelidir.
Halen arıtılmış su sanayide kullanılmaktadır.
Bu israftır ve pahalı bir kullanım şeklidir.
Sanayi ihtiyacı olan endüstriyel suyun, Ham su ile içme suyu ihtiyacının arıtmadan gelen suyla karşılanması incelenmelidir.
Saygılarımla.
İbrahim Halil Okuyan
İnşaat Yüksek Mühendisi
18.Aralık.2020 ŞANLIURFA