Sevan Nişanyan kandilin kelime anlamını:

”Latince candere “akkor gibi yanmak, ışımak”.

Candela da bildiğimiz mum, ya da arkeoloji müzelerinde bolca gördüğünüz tipte pişmiş kilden yapma yağ kandili.
Roma İmparatorluğu MS. 640’lara dek 700 küsur sene Suriye ile Mısır’ı, daha da uzun süre Kuzey Afrika’yı yönetmiş.

Yerli ahali pek Latince konuşmamış, ama ister istemez bir sürü Latince kelime yerel Arami, Kıpti ve Berberi dillerine girmiş.

Bunların çoğu ticari mallar, teknik ürünler, idari işlem ve hizmet adları, para ve tartı birimleri vs.

Kandilâ eski Suriye Aramicesinde aynen kullanılıyor. Arapçaya sanırım oradan geçmiş.

Arapçadan da Türkçeye gelmiş.

Nereden nereye.

Kıssadan Hisse: Kullandığımız her kelimede, adeta arkeolojik katmanlar gibi, dünya tarihinin izleri var.”

olarak açıklıyor.

Kandil aynı zamanda,

İslâm dinindeki kutsal gecelere verilen ad.

Miraç Kandili, Berat Kandili, Regaip Kandili gibi.

Bu gecelerde, minarelerin şerefelerinde kandiller yanardı.

Kandil günü, Kandil çöreği denen simitlerin satılması da bir gelenektir.

Kandil kelime anlamı olarak, zeytinyağı içine batırılmış bir fitilin yanmasıyla ışık veren, çoklukla camdan yapılan ve asılarak kullanılan bir ışıklandırma aracıdır.

 

Mübarek Geceler, İslam dininde kutsal sayılan gecelerdir.
Kur’an‘da mübarek gecelerden şu şekilde bahsedilmektedir:

 

“Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu mübarek bir gecede indirdik. Şüphesiz biz insanları uyarmaktayız.” (Duhan 3)

 

“Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.” (Kadir 3)

 

Berat Kandili (Beraat Kandili) İslam dininde kutsal kabul edilen gecelerden biridir.

Şaban ayının on dördüncü gününü on beşinci gününe bağlayan gecesi Berat gecesidir.

Osmanlı İmparatorluğu‘nda II. Selim‘den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla kandil adını almıştır.

Aslı “Berâettir.”

Beraat sözlükte, “bir zorluktan kurtarmak ve berî olmak” demektir.

 

Bu geceye, bereketli ve feyizli bir gece olması sebebiyle mübarek gece; günahların affı ve kulların temize çıkarılması sebebiyle Beraat gecesi ve kulların ihsana kavuşmaları nedeniyle de Rahmet gecesi gibi adlar da verilmiştir.

 

Müslümanlar bu geceyi ibadet ve taatle geçirmenin pek çok sevabı ve feyzi olduğuna inanır.

 

Bu konuda Resul-u Ekrem şöyle buyurmuştur:

 

“Şaban ayının on beşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın.

Ve o gecenin gündüzünde (kandilden sonraki gün) oruç tutunuz.

Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ o andan fecir oluncaya kadar:

‘Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım.

(Bir belâ ile) müptelâ olan yok mu, ona kurtuluş vereyim’ buyurur.” (İbn Mâce)

 

Ayrıca, Berat gecesi, Kur’an-ı Kerim’in Levh-i Mahfuzdan dünya semasına toptan indirildiği gecedir.

Buna inzal denir.

 

Kadir gecesinde ise Peygambere ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır.

Buna da tenzil denir.

 

Bu kısa bilgilerden sonra,yazımızı bir dilekle tamamlayalım.

Bazen yenik düştük zamana,

Esiri olduk anlamsız koşturmaların

Ve fakat adını yüreğimize yazdığımız dostlarımızı hiç unutmadık.

Kandiliniz mübarek olsun.

 

Saygılarımla.

İbrahim Halil Okuyan