Değerli Okurlar! bu adam hep ihale işlerini yazıyor, yazacak başka bir şey bulamıyor mu? Diyebilirsiniz. Ama yanlış yapılan uygulamaları kabul etmemiz mümkün değildir. Çok bariz hatalar ve haksızlıklar yapılmaktadır. Şanlıurfa’nın acil ihtiyacı olan okulların, bir an önce yapılması gerekmektedir. Bu nedenle bu konuya bir kez daha değinmek istiyorum.
Kamu ihalelerinde kullanılan birim fiyatlar, kalkınmamızın itici gücü olan inşaat sektörünün hizmetine göre her yılın başında, Ülke genelinde fiyat araştırmaları yapılarak, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Heyeti tarafından hazırlanır.
Birçok kamu kurum ve kuruluşu da, ihaleye çıkacakları yapım işlerinin yaklaşık maliyetlerini bu birim fiyatlarına göre hazırlarlar.
Birim fiyatlar her imalat kalemi için ayrı ayrı analizler yapılarak hazırlanır.
Birim fiyat analizinde,
· Malzeme piyasa birim fiyatı,
· İşçilik saat ücreti,
· %25 Müteahhit karı ve genel giderler,
· Birim fiyatın fen ve sanat kaidelerine göre yapım tarifi olmak üzere belirlenmiştir.
Malzeme ve işçilik fiyatlarını, herkes kolayca fiyat araştırması yaparak, öğrenme olanağına sahiptir.
Benim esas üzerinde durma ihtiyacı hissettiğim konu:
fiyat analizindeki,%25 Müteahhit karı ve genel giderlerdir.
%25 Müteahhit Karı Ve Genel Giderler:
· SGK Gideri (Teklif bedeli x % 6,75 x %38,5),
· Vergi %3,
· Muhtasar Ödemesi (Teklif bedeli x%5,805x%15),
· KİK Ödemesi (Teklif bedeli x%0,05),
· Damga vergisi (Teklif bedeli x %0,75),
· Karar pulu Teklif bedeli x %0,45),
· İhale aşaması giderleri (dosya bedeli vs.),
· Şantiye ve ihale aşaması giderleri %6 (yaklaşık olarak),
· Müteahhit karı,
Yukarıda görüleceği üzere, %25 Müteahhit karından, teklif bedelinin %7 si civarında bir rakam Devlete ödenen, %6 Şantiye gideri olmak üzere toplam= %13’ü Müteahhitlerin yaptığı genel giderlerdir. Geriye kalan %12 de Müteahhit karıdır. Yani bu %12’lik rakam Müteahhidin hiçbir tenzilat yapmadan, yaptığı teklif bedeli üzerinden kazanacağı paradır. Kazanacağı bu paradan da ayrıca, vergi kanunlarında belirlenen oran nispetinde Devlete vergi öder.
Şimdi de Anahtar Teslim Götürü Bedel üzerinden yapılan Kamu ihalelerine iştirak etmek isteyen Müteahhitlerin, ihaleye teklif verme sürecini anlatmaya çalışayım.
Şöyle ki;
İhaleye Teklif Verme Süreci:
Anahtar Teslimi Götürü Bedel üzerinden ihaleye çıkılan kamu ihalelerinde,
· İhale dokümanında ki, Proje, detay ve şartnamelere göre metraj yapılarak, inşaatın imalatı bünyesinde bulunan her kalem için, malzeme miktarı tespiti yapılır.
· Miktarı tespit edilen her inşaat kaleminin piyasa fiyatları araştırılarak, piyasa fiyatları tespit edilir.
· Tespit edilen her inşaat kalemi, araştırılan piyasa fiyatı ile çarpılarak maliyet hesaplanır.
· Yapılan maliyet hesabına yukarıda belirttiğim genel giderler ve bir miktarda Müteahhit karı ilave edilerek, ihaleye teklif verilir.
Anahtar teslimi götürü bedel ihale süreci bundan ibarettir.
Hal ve durum böyle iken;
Şanlıurfa Valiliği Köylere Hizmet Götürme Birliği Başkanlığı, Anahtar Teslimi Götürü Bedel üzerinden, İhaleye çıktığı okul ihalelerini 2.nci defadır iptal ediyor.
İptal gerekçesi: İhaleye iştirak eden Müteahhitlerden edindiğim şifahi bilgiye göre, İlgili Vali Yardımcısı: ‘’Birecik ilçesinde ihaleler %30 kırımla ihale edilmiş, ben de bu ihaleleri %30 dan aşağı kırıma vermiyorum’’ deyip ihaleleri iptal ediyormuş.
Oysa ki, bu ihale usulünde, ihaleye teklif verme süreci yukarıda belirttiğim gibi olup, yüzde şu kadar kırım yapacaksın diye bir kayıt veya kural yoktur.
Köylere Hizmet Götürme Birliği İhale Yönetmeliğinin, ihale usulünde
‘’Uygun bedelin tespiti’’ ile ilgili 32.Maddesinde de,
‘’MADDE 32 – (1) Açık ihale usulünde, eksiltmelerde ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin sadece en düşük fiyat esasına göre belirlenmesinin mümkün olmadığı durumlarda; işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi kriterler dikkate alınarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenir.
(3) Açık ihale usulünde, artırmalarda uygun bedel; yaklaşık maliyetten aşağı olmamak üzere teklif edilen bedellerin en yükseğidir.’’Denilmektedir.
Yaklaşık maliyetlerin hazırlanmasında kullanılan Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Birim Fiyatlarındaki Müteahhit karı ve genel giderler, %25 olarak belirlendiği halde, Sayın Vali Yardımcısı, %30’dan aşağı tenzilatı kabul etmiyor ve ikinci defadır ihaleleri iptal ediyor. Sayın Vali Yardımcısı mevzuatları gereği ihale salonun da, Müteahhitlerden ikinci bir teklif isteyebilir, ancak Anahtar teslimi Götürü Bedel üzerinden Yapılan Açık İhale usulünde , ‘’%30 kırımdan aşağı ihaleyi vermiyorum ve iptal ediyorum’’ diye bir madde bulunmamaktadır.
Sayın Valim (Vali Yrd.)!
İhale doküman bedeline, rekabeti engelleyecek şekilde 1500 TL, 3000 TL gibi rakamlar koydunuz, ihaleye iştirak eden Müteahhit sayısı az oldu, şimdi de verilen teklifleri beğenmiyorsunuz. İhalelerinize verilen teklifler, inşaatın yapılabilirlik rakamlarıdır. İki defadır aynı teklifler geliyor ve siz bu teklifleri kabul etmeyerek ihaleleri iptal ediyorsunuz. Bence siz bu işi uzmanlarına danışırsanız daha mantıklı bir iş yapmış olursunuz. Ama sizde haklısınız inşaat işlerini herkes biliyor.
Türkiye de,
Doktor inşaat ihalesi yapıyor,
Öğretmen inşaat ihalesi yapıyor,
Muhtar inşaat ihalesi yapıyor,(İzmir Kemalpaşa ilçesi Yenmiş Köyü Muh.)
Siz neden yapmayasınız ki,
İhale ilanınızda, ‘’İnşaat Mühendisleri’’ İhalelerimize giremez diyorsunuz. Daha ne yapacaksınız ki. Şanlıurfalı Müteahhitleri mağdur etmek için elinizden gelen gayreti sarf ediyorsunuz. Haftada bir iptal, yeniden teminat masrafı, neyse ki, ihale doküman bedelini, ihaleye iştirak edenlerden ikinci defa talep etmiyormuşsunuz. Bu iyi. Her iptalden sonra ihale doküman bedelini yeniden isteseydiniz, İhaleye iştirak edecek Müteahhit bulamazdınız. Ben Müteahhitlerin Avukatı değilim, yanlış anlaşılmasın, ama gerçek bu. Şanlıurfa da acilen Derslik ihtiyacı varken, Siz iki defadır okul yapım ihalelerini iptal ediyorsunuz. Belki de üçüncüde yine iptal edeceksiniz. Ne yapmaya çalıştığınızı anlamış değilim ama bildiğim bir şey var, ihalelerinize yapılan teklifler gayet normal ve mantıklı tekliflerdir.
Sonuç olarak;
Sayın Valim! (vali yrd.)
Sizin ihale salonunda, ‘’%30 dan aşağı kırımla vermem’’ diye belirttiğiniz gibi aşırı düşük tekliflerle yapılan kamu yapılarının sağlıklı yapılması mümkün değildir. Belki bir şekilde bazı Müteahhitler, önerdiğiniz tekliflerle işi yapar. Ama nasıl yapar. Ya sağlıksız yapı ya da karşılıksız çekler, esnaf ve işçiler perişan. Görsel basında her gün bu gibi örneklere rastlamak mümkündür.
İyisi mi Biz, bırakalım kalkınmamızın itici gücü İnşaat sektörü yürüsün,
Okullarımız bir an önce yapılsın, Müteahhitler de bu memleketin evlatlarıdır. Zarar etmesinler, az da olsa para kazansınlar, vergilerini ödesinler,
Okullar için harcanan ödenekler, Şanlıurfalı esnafın, malzeme satanın, işçi ve taşeronların yüzünü güldürecek, böylece Şanlıurfalı ekonomik açıdan kendine düşen payı almış olacak. Bu ihaleleri her defasında iptal etmekle ekonomik çarkın, dönmesini engellemiş oluyorsunuz.
Gelin Siz, bu kötülüğü Şanlıurfalılara yapmayın.
Bu tür olumsuz uygulamaların, bir daha olmamasını diliyorum.