İbrahim Halil Okuyan
17 Nisan 2009
A-Güneş Enerjisi
Prof. Dr. Cemal Okuyan
Nükleer Enerji Yüksek Mühendisi
24.3.2009
B-ŞANLIURFA GERÇEĞİ
(Dünden devam)
Türkiye’de güneşlenme değerleri en fazla olan illerin başında Şanlıurfa gelir. 1994 2005 yıllarına ait DMİ (Devlet Meteoroloji İşleri)’den alınan verilerle, Şanlıurfa ili yıllık toplam güneşlenme süresi ortalama 2857 saat, toplam ışınım şiddeti ortalama 1694 kWh/m²-yıl olup Türkiye ortalamasının oldukça üzerindedir. Şanlıurfa günlük güneşlenme süresi ortalama 8 saattir. Temmuz ayında güneşlenme süresi 12 saate kadar çıkar.
Şanlıurfa güneş enerjisi bakımından en şanslı illerden biri olmasına rağmen, güneş enerjisinden en az yararlanan illerdendir. Şanlıurfa’da yalnızca konutların bir kısmında sıcak su elde etmek amacıyla güneş kolektörleri kullanılmaktadır.
Allah’ın lütfü olan bu doğal ve enerji kaynağını mutlaka azami ölçüde kullanmamız gerekmektedir. Yıllardır yazın sıcaktan dolayı şikayetçi olduğumuz güneş, önce GAP projesi ile topraklarımıza bereket getirdi. Güneş olmasa su neye yarardı tarım için.
Geçenlerde Enerji Bakanı Sayın Hilmi Güler hükümet olarak bu konuya büyük öncelik verdiklerini açıklamıştır.
O halde tez elden neler yapılabilir:
1-Şanlıurfa’da öncelikle güneş enerjisinden sıcak su sağlayan sistemlerin halka daha iyi öğretilerek ve hem tüketici hem de üretici yönünden teşvik edilerek yaygınlaştırılması gerekmektedir. İsrail’de konutların %84’ünün sıcak su gereksinimi güneş enerjisi ile sağlanmakta ve 9 kata kadar olan konutlarda güneş enerjisi ile su ısıtılması zorunlu tutulmaktadır.
2-Sanayi tesislerinde endüstriyel amaçlı sıcak su ve buhar üretiminde de güneş enerjisi sistemlerinden mutlaka yararlanılmalıdır.
3-Şanlıurfa’da hemen başlatılması gereken diğer bir ısıl uygulama, yapıların güneş enerjisi ile ısıtılmasıdır.
4-Şanlıurfa’da uygulanabilecek güneş ısıl uygulamalarının bir başkası da güneşli soğutuculardır.
5-Tarım ve hayvancılık ağırlıklı bir ekonomiye sahip olan Şanlıurfa’da, güneş enerjisi tarım alanında seracılık, su pompalama ve ürün kurutmada (özellikle isot, domates, biber ve patlıcan) etkin bir şekilde kullanılabilir.
Şanlıurfa’da yeni gelişmekte olan seracılık alanında güneş enerjisinden yararlanılabilir.
Doğal dolaşımlı güneş enerjisi sistemleri
Şanlıurfa’da gerçekleştirilebilecek başka bir ısıl uygulama olan güneş enerjisiyle kurutma, güneş kolektörü ile ısıtılan havanın, özel bir kurutma ortamında doğal veya zorlanmış dolaşımla malzeme üzerinden veya içinden geçirilmesiyle sağlanır.
Güneş enerjili kurutma sistemleri ile kurutulacak ürün tozlanma, zararlı böcekler ve yağmur gibi dış etkenlerden korunabilmekte, düzgün yerleştirme ve yeterli hava dolaşımı ile ürünün homojen kurutulması sağlanabilmektedir.
6- Şanlıurfa’da güneş enerjisi kullanımı ile ilgili uzun dönemli hedef, güneş santralleri olmalıdır. Bu konuda ulusal elektrik tüketiminin %5,2’sini ve evlerde kullanılan elektriğin %21’ini güneş enerjisinden sağlayan İsrail örnek alınabilir.
Bir Kızılderili atasözü derki:
“Biz yaşadığımız dünyayı atalarımızdan miras değil, çocuklarımızdan ödünç aldık” .