Siyasi bir topluluk olan Frigler, M.Ö. 1200’lerde Trakya ve boğazlar üstünden Anadolu’ya gelen Trakya ve Güney Marmara’ya geçici yerleşim yeri daha sonraları batı Anadolu kesimlerine ayrılan ilk defa M. Ö.750’den ortaya çıkan Frigler balkan kökenli boylarından biridir. Özgür Anadolu kültürünü oluşturan ve siyasi açıdan ortadan kalktıkları halde oluşturdukları kültürel varlıklarını sürdürmüşlerdir.

ışte bu topluluğa ait önemli yerleşim merkezlerinden Eskişehir, Afyon Karahisar ve Kütahya bölgelerinin Frig vadisi olarak buraları gün ışığına çıkarmak, tarihe ve turizme kazandırmak, bilim dünyasına önemli katkılar sağlamak amacıyla Sanat ve Sanatçının dostu kültürel mirasın sahipleyicisi Afyon Karahisar Valisi Sayın Muzaffer Dilek tarafından buraları yeniden canlandırmak ve tanıtması önemli bir gelişmedir.

Sayın Dilek söz konusu olan Frig vadisi bölgesi yüzey çalıştırması yaptırarak tespit ettiği yerleşim alanları çeşitli yöntemlerle tanıtımını gerçekleştirmiştir. Bunlardan biri de geçtiğimiz günlerde şanlıurfa’mızda sergilenen Frig vadisi fotoğraf sergisiydi. Bu sergi birçok açıdan önem teşkil etmekteydi.

Helen kültürünün bir devamı olan Frigler aynı zamanda demir çağında güneydoğu Anadolu merkezine yerleşmişlerdir. Dolayısıyla Urfalı’ların da atası sayılan bu topluluğa ait önemli kuyu yerleşimlerin ve kabartma sanatlarıyla 63 fotoğrafla ilimizde tanıtıldı.

Bu serginin ilk defa Urfa’da başlatılmış olması da sayın Muzaffer Dileğin Urfa’ya vermiş olduğu önemli kültürel ve sanatsal işbirliğin bir kanıtıdır.

Urfa Valisi olduğu dönemde de bu tür çalışmalara tarihe ve beyinlere ismini yazdıran sayın Muzaffer Dilek bu defa da Afyon Karahisar ilinde Frig vadisinin tanıtımını onarımı ve sanatsal aktivitelerle turizme, tarihe ismini altın harflerle yazdırabilmektedir. 6.yüzyılda Friglerin merkezi olan Afyon Karahisar bugüne dek Friglere ait olan eserlerle tanınmamıştır. Sanat tarihi derslerinde de daha çok Eskişehir’deki Frig yapıtlarını ve Anadolu medeniyetler müzesindeki Frig eserlerini tanıyabilmekteydik.

Onun için bu sergiyi gezdiğimde bir hayli duygulandım çünkü zengin kültür ve sanat örneklerine sahip olan Frigler, tekrar bu fotoğraflar aracılığıyla müze şehir olan şanlıurfa’da sergilenmekteydi.

Bizler megaron planına sahip olan mimarisiyle, tümülüsler ve kabartmalı heykel figürleri aslan, geyik, at, şekilleriyle mobilya çeşitlerinde ise, masa, iskembe, paravan. Madeni eserlerinde çengelli iğne, bronz tabak, kazan, kemerlerle. Seramikte de mitolojik stilize edilmiş ağaçlar desenli ve desensiz şekilleriyle Frigleri tanıyıp kralları, Midas’ı da boğa kanı içerek öldüğünü bilmekteyiz.

Önemli yerleşim alanlarına sahip olan (Alaşehir, Kültepe, Boğazhöyük, Alacahöyük, Gordion)un yanında bu defada Afyon Karahisardaki merkezlerini tanımaya çalışıyoruz. ınce işçilik antik ve Helen kültürünü geç Hitit sanatı ile yoğrulan ıyon sanatına da ön hazırlığı olan Frig sanatı, kültürü yeniden gün ışığına çıkarılması Anadolu Medeniyeti açısından önemli bir ilerlemedir. Bu çalışmalarından dolayı Afyon Valisi Sayın Muzaffer Dilek ve acil durum yönetim ve bilgi işlem merkezine (A.D.U.Y.B.ı.M) bağlı çalışma gruplarını yürekten tebrik eder, sanat adına başarılarının devamı dilerim.

Kaynaklar

1.Anadolu Uygarlıkları Ord. Prof. Dr. Ekrem Akuryol

2.Afyon Karahisar yanında Frig vadisi kültür ve turizm kuşağı

3. Afyon Karahisar tanıtım katalogu.