Rivayet olunur ki, Abassi halifelerinden Harun Reşit,  Melamilik düşüncesinde olan ve kardeşliği olduğu söylenen Behlül’ü Dane’ye bir gün sorar; “Dünyada en tatlı şeyle, en acı şey nedir?”

Behlül’ü Dane de; “Dünyada en tatlı şey de en acı şey de “Dildir” diye Harun Reşide cevap verir.

Hiç kuşku yok ki, dilden amaç, dilin seslendirdiği sözlerdir. Yani konuşmadır.

Ses ve söz diğer canlılarda da vardır ama en anlam bulduğu canlı ise insandır.

Bu nedenle; insanlığın bilinen tarihinden günümüze kadar geçen sürede, düşünen ve düşündüğüne yorum getirebilen bilge kişiler, söz üzerine bir çok vecizeler ve anlamlı şiirler söylemişler ve kaleme alıp, yazılı hale getirmişlerdir.

Örneğin;  “Yusuf Has Hacip”  söz üzerine;

“Ne kırbaçtan ne kılıçtan iz kalır.

İnsan ölür, arkasında söz kalır.

Çoğu faydasızdır, azı özdür.

Asıl olan, yerinde söylenen sözdür” demektedir.

Yunus Emre ise;

“Söz bilirsen söz söyle, seni Molla sansınlar,

Söz bilmezsen söyleme, seni insan sansınlar” demektedir.

 

Bu anlamda ilimiz Şanlıurfa’da çok söylenen bir Ata sözünde ise,  “Konuşmak gümüş ise, susmak altındır”  denmektedir. Nedense Yunus Emre konuşmanın ve sözün üzerinde çok durmuştur. Her halde yaşadığı dönemde Abuk-sabuk konuşan lüzumsuz kelam edip, başını belaya sokan veya toplumu geren kimselerin çoğunlukta olduğunu görmüş ve bu nedenle, söz üzerine birçok şiir yazmıştır.

Bakınız bir şiirinde bu hususta ne söylemiş:

“Az söz erin yüküdür

Çok söz hamal yüküdür.

Bilire bir söz yeter

Sen de Güher var ise..”

 

Yunus’un söz üzerine yazdığı ve benim de en çok sevdiğim şiiri ise şöyledir;

“Sözü bilen kişinin yüzünü ak ede bir söz

Sözü pişirip, diyenin, işini sağ ede bir söz

Söz ola kese savaşı, söz ola kestire başı,

Söz ola Ağulu aşı, bal ile yağ ede bir güzel söz.”

                                 *

Kişi bile söz demini, etmeye sözün kemini,

Bu dünya cehennemini, sekiz uçmak ede bir söz.

 

Evet sevgili okurlarım, zaman çok kıymetlidir. Gerçekten sözünü, savını bilmeyen kimselerden uzak durmak gerekiyor. Ancak  günümüzde az da olsa bu tür olumsuz ve faydasız, amiyane sözler sarf eden kimselere de rastlıyoruz. Fakat bu gibilerle sohbetimiz kısa sürüyor. Bir ata sözünde olduğu gibi; “Kişiler elbiseleri ile karşılanırlar. Anlamlı ve faydalı sözleri ve bilgileri ile yolcu edilirler.”

Dürüst ve şeffaf bir toplumda, lütufta geride, kahırda önde olan dostlarınızın çok olması dileği ile kalın sağlıcakla…

 

Uçmak: Öz Türkçe’de cennet demektir

Güher: Mücevher

Ağulu: Zehir

Kem: Eksik