Konuk Yazar
21 Eylül 2016
Faruk Erdem
Yaklaşık 2 yıl önce gündeme getirilen ve toplu sözleşme masasında kabul
edilen öneri artık gerçekleşme yolunda.
İlk başta sadece memur emeklileri
için düşünülen promosyon tüm emeklilere ödenecek.
Bu konuda çok fazla beklenti var.
Bize de çok sayıda soru ulaşıyor ve her emekli alacağı miktarı merak ediyor.
Okurumuz Yunus KARACA’nın sorusunu cevaplarken bu formülleri de anlatmaya
çalışalım. Soru şöyle:
“Ben 15 yıl önce emekli oldum ve çıkartılan intibaktan
da yararlanamadım.
Promosyonu bankaların belirleyeceği söyleniyor. Acaba ne kadar alacağız?”
Öncelikle söyleyelim promosyonu bankalar tek başına
belirlemiyor. Bunun için aylardır sıkı bir pazarlık devam ediyor.
Dolayısıyla hem Çalışma Bakanlığı yetkilileri hem de bankalar önerilerini
masaya koydu ve bir orta yolda buluşuldu. Şimdi son kararı Başbakan Binali
Yıldırım verecek ve ödemeler başlayacak. Bize gelen bilgilere göre çok çeşitli
maaş miktarları olduğu için sabit bir promosyon da belirlenemiyor.
Memurlar için brüt maaşın üçte 2’si belirlenen dönem için (1-3 yıl) ödeniyor.
Emekliler için de benzer bir formül uygulanabilir, ancak farklı metotlar
geliştirildi.
Emekli maaşları bu noktada 4 bölüme ayrıldı:
500 liradan az 500 lira ile 1000 lira arası Bin lira ile 2 bin lira arası 2 bin
lira üstü
Bu dört maaş aralığına göre de promosyon ödenecek. Ödenecek
miktarlar yıllık 150 lira ile 300 lira arasında değişiyor. Genellikle
anlaşmalar 3 yıllık yapıldığı için promosyonlar 450 liradan başlayıp 900 liraya
kadar çıkacak. Paranın peşin ödenmesi bekleniyor. Ayrıca emeklilerin maaşlarını
bankada tutma süreleri de promosyonda belirleyici rol oynayacak.
İŞSİZLİK MAAŞI ALINMAZ
Ben özel bir şirkette çalışırken devlet memurluğuna geçiş
yaptım işsizlik maaşı ve kıdem tazminatı alabilir miyim?
Haklı fesih imkanı var mı? İrfan SOYDAN
Öncelikle yeni göreviniz hayırlı olsun. Haklı fesih ile
ilgili kurallar iş kanununda sıralanıyor. (4857-m.24) Ahlak ve iyi niyet
kuralları, sağlık ile ilgili olanlar, maaşların zamanında ödenmemesi, sözleşme
hükümlerine uyulmaması gibi durumlarda kullanılıyor. Maalesef memuriyete geçiş
bu kurallardan sayılmıyor. Yani memuriyete geçtiğiniz için istifa ettiğinizden
dolayı işsizlik maaşı ya da kıdem tazminatı alamazsınız.
Burada hatırlatalım. 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar 15 yıl 3.600 gün
yazısı alarak tazminatlarını talep edebilir. Yine kadın çalışanlar da
evlendikten sonraki 1 yıl içinde tazminatlarını alıp ayrılabilir.
BORÇLANMA YAPILABİLİR
Eşim 1979’da Almanya’ya gelmiş. Halen çalışıyor. 2014
Ağustos’ta Türkiye’de SSK’lı oldu. Almanya’da geçen 4686 günü borçlandık. 1995
ve 1996 doğumlu iki çocuğumuz var. Doğum borçlanması yapabilir miyiz?
Hakan TEMİZKAN Yurtdışında çalışan ya da ev hanımı olarak
kalan kadınların Türkiye’de borçlanarak emekli olma hakları var. Türkiye’de
sigortalı olmuşlarsa borçlanılan gün kadar geriye gidilip sigorta tarihi
belirleniyor. Siz bunu yapmışsınız. Bu borçlanmayı yapanların doğum borçlanması
hakları da bulunuyor. SGK’nın 2013 yılında çıkardığı 11 sayılı genelge
(2013/11) bu konuyu düzenliyor. Genelgenin 209. sayfasında verilen örnekte
sigortadan sonraki doğumların borçlanılabileceği açıkça belirtilmiştir.
Çocuklar için yapılan borçlanmalar sigortalılığı geriye götürmeyip sadece prim
kazandırıyor.
Siz de bundan yararlanabilirsiniz
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
1960 doğumluyum. 10 Nisan 2001’de sigortalı oldum. Halen
çalışıyorum. Vergi dairesine başvurarak yüzde 45 vergi indirimi aldım. Ne zaman
emekli olurum? Mesut SERT
İşe giriş ve vergi indirimine göre 19 yıl 4240 gün prim
şartlarına tabisiniz. Priminiz tamamlanmışsa 10 Nisan 2020’de emekli olursunuz. Bu durumda yaş şartı aranmıyor.
05.08.1980 doğumluyum.
22.09.1997 sigorta girişim. 4195 günüm var. (Merve)
20 yıl 54 yaş ve 5975 prim günü şartlarınız var.
Yılınız 2017’de tamamlanacak. Çalışıp priminizi doldurduktan sonra
05.08.2034’de emekli olabilirsiniz.
06.06.1969 doğumluyum. Askere 26.05.1989’da gittim.
Sigorta girişim 01.05.1991. 3280 günüm var. Emre EFEOĞLU
25 yıl 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarınız var.
Yaş şartını 51’e çekebilmeniz için yaklaşık 18 ay askerlik borçlanması
yapmalısınız. Priminizin de tamamlanması gerekiyor.