Anne-baba tutumu - Urfa Hizmet HABER

Uzm.Psk.Fatma Ünlü

Toplumun en küçük yapı taşı ailedir. Çocuklar bir çok davranışını aile ortamında öğrenir. Anne baba tutumu ailenin psikolojik durumuna yansıtarak, çocuklara yönelttikleri davranışlardır. Çocuk ailenin kendisine vermiş olduğu tutuma göre; dünyayı keşfeder, benlik algısı oluşur, kişiliği ve davranışları belirlenir.

Aile tutumlarını olumlu ve olumsuz olarak ayırabiliriz. Olumlu tutumları olan aileye sahip çocuklar; özgüvenli, fikirleri söylemekten çekinmeyen, sorumluluk sahibi, benlik saygısı yüksek ve hoşgörülü olurlar. Olumsuz tutuma sahip aileleri olan çocuklar ise; kavgacı, sorumluluk duygusu gelişmemiş, özgüveni düşük özelliklere sahip olurlar.

Anne Baba tutumları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

Baskıcı- Otoriter Anne Baba Tutumu: Bu tutumu sergileyen anne babalar aşırı kontrolcüdür. Çocukların olumsuz davranışlarını sürekli cezalandırırlar. Katı bir tutumları vardır. Çocuğun yaşını göz önünde bulundurmadan, kendi istedikleri gibi davranmaları konusunda baskı yaparlar. Çocuklar anne ve babadan sürekli korkarlar. Ailesi bu tutumda olan çocuklarda; korkaklık, boyun eğicilik, çekingenlik, kendinden istenenin fazlasını yapman, kendinden güçsüzleri ezen davranışlar gözlemlenmektedir.

Aşırı İzin Verici- Hoşgörülü Anne Baba Tutumu: Bu tutumu sergileyen anne babalarda çocuğun her istediği yapılır, çocukta sınır yoktur, çocuk her zaman özgürdür, olumsuz davranışları hoşgörü ile karşılarlar. Bu tutuma sahip ailelerin çocuklarında; sürekli başkalarının dikkatlerini çekme ihtiyacı, ilgi odağı olmak isteme,başkalarına bağımlı olma, sorumluluk sahibi olamama, karar verme yetisi gelişememiş, doğruyu yanlışı ayırt edemeyen, bencil, başkaları istediğini yapmadığında agrasif ve çekingen olma gibi davranışlar görülmektedir.

Tutarsız Anne Baba Tutumu: Bu tutuma sahip aileler bazen baskıcı, bazen hoş görülüdür. Aile bir davranışa bazen kızarken bazen hoşgörülü davranır. Böyle aileye sahip çocuklar; nasıl davranacağını bilemez, doğru yanlış davranış arasında çelişki yaşar, çocuklar ailesinin nasıl tepki vereceğini bilmediği için sürekli tedirgindir. Çocuklar zamanla kimseye güvenmez, duygu ve düşüncelerini ifade etmekten çekinen, dengesiz, kararsız kişiler haline dönüşürler.

Aşırı Koruyucu Anne Baba Tutumu: Böyle aileler sürekli çocuklarını korur, düşmesine izin vermez, sorumluklarını onun yerine yapar çocuklarına gereksiz özen gösterirler. Ailesi bu tutuma sahip olan çocuklar; başkalarına bağımlı, düşük özgüvenli, sorumluluk sahibi olamayan, kararsız, kendini savunamayan, kendi işlerini yapamayan davranışlar gösterme eğilimindedir.

Demokratik Anne Baba Tutumu: Anne baba tutumları arasındaki en sağlıklı olanı demokratik anne baba tutumudur. Bu tutuma sahip olan aileler çocuklarını birey olarak görürler ve bağımsız kişilikleri olmasını kabul ederler. Çocuklar ailesine her zaman düşüncelerini ifade edebilir, istedikleri konularda soru sorabilirler. Aileler çocuklarına koşulsuz sevgi verirler, güven verici, destekleyici ve hoşgörülü davranırlar. Aileler çocukların gelişim süreçlerinin farklı olabileceğini, bazı konularda başarısız olabileceklerini kabul ederler, davranış ve tutumlarında kararlılardır. Çocuklarına belli sınırlar koyarlar ve bu sınırların neden olduğunu açıklarlar. Aileler çocukların kişiliklerine saygı duyar, onlara doğru yanlışı rol model olarak gösterirler, çocuklarının fikirlerini önemserler. Çocuklara karşı empatiktirler, onları dinlerler, çocuklarla ortak etkinlikler yaparlar.

Demokratik aileye sahip olan çocuklar; sorumluk sahibidir, davranışlarının sorumluluğunu kendileri alır, özgüvenleri yüksektir, kendilerini iyi ifade edebilirler, hoşgörülüdürler sevmeyi, sevilmeyi bilirler, bağımsız, yaratıcı, uyumlu davranışlar sergilerler.

Sevgiyle…