Üreticilere ‘Yeni destekleme modeli’ anlatıldı

Şanlıurfa Ticaret Borsası ev sahipliğinde Tarım İl Müdürlüğü öncülüğünde ”Kütlü Pamuk Prim Desteği Uygulaması” konulu bir toplantı düzenlendi. 

Şanlıurfa Ticaret Borsası ev sahipliğinde, tarımsal üretim planlamasının yürürlüğe girmesiyle birlikte hayata geçirilen “Yeni Destekleme Modeli” ile ilgili bilgilendirme toplantısı gerçekleştirildi.

Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından organize edilen toplantıya Şanlıurfa Ticaret Borsası Meclis Üyeleri, Bakanlık yetkilileri, çiftçi ve üreticiler katıldı.

Toplantı Tarım ve Orman İl Müdürü Mehmet Aksoy’un açılış konuşmalarının akabinde yetkililerin destekleme modeli üzerine bilgilendirmeleri ile devam etti.

YENİ DESTEKLEME MODELİ NELER GETİRİYOR?

Resmi Gazete’de 29 Ağustos 2024’te yayınlanan ve 2025-2027 dönemi bitkisel üretim desteklerini kapsayan Cumhurbaşkanı Kararı’nda mazot ve gübre desteği yer almadı. Ancak, Tarım ve Orman bakanlığı yaptığı açıklamada mazot ve gübre desteğinin temel destek içerisinde olduğunu duyurmuştu.

Bitkisel üretimin desteklenmesi kapsamında yer alan desteklemelerden yararlanmak için ilgili üretim yılında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenen kayıt sistemlerine kayıtlı olma şartı aranıyor. Kayıt sistemlerine kayıtlı olmayan çiftçiler desteklerden yararlanamayacak.

Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından arpa, aspir, ayçiçeği (yağlık), buğday, kolza (kanola), fasulye (kuru), mercimek, mısır (dane), nohut, pamuk (kütlü), patates, soğan (kuru), soya ve yem bitkileri planlama kapsamına alındı. Bu ürünler kararnamede yayınlanan ilçe bazlı tarım havzalarında desteklenecek.

2025’İN KATSAYI DEĞERİ 244 LİRA

Yeni destekleme modelinin özü her yıl bir destek katsayısının belirlenmesi ve ürün kategorilerine göre bu katsayı üzerinden ödenecek destek miktarının belirlenmesine dayanıyor. 2025 üretim yılı için belirlenen destek katsayı değeri dekar başına 244 lira.
Temel, planlı üretim ve üretimi geliştirme destekleme tutarı, bu destek katsayı değeri ile destek katsayısının çarpımı sonucu elde ediliyor.

Temel destek; ilgili üretim yılında planlama kapsamına alman ürünler için ekli listede yer alan tarım havzalarında, planlama kapsamına alınmayan ürünler için ise tüm havzalarda belirtilen kategoriye göre hesaplanan tutar üzerinden temel destek ödenecek. Tabloda yer almayan ürünler “diğer ürünler” olarak değerlendirilecek.

Yeni destekleme modelinin en yaygın desteği olan temel destekten bakanlığın kayıt sistemine kayıtlı tüm çiftçiler yararlanacak. Ancak ürün kategorilerine göre alacakları destek miktarı farklılık gösteriyor.

1. Kategoride yer alan aspir, mercimek, mısır (dane), nohut, patates, soğan (kuru), Birinci grup yem bitkilerinin (fiğ, burçak, mürdümük, hayvan pancarı, yem şalgamı, yem bezelyesi, yem baklası, üçgül, İtalyan çimi, yulaf (yeşil ot), çavdar (yeşil ot) ve tritikale (yeşil ot) ile bu ürünlerden yapılan silajlar,) destek katsayısı 1 olarak belirlendi. Bu ürünleri üretenler dekar başına 244 lira temel destek alacak.

2. Kategoride yer alan arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf ve ikinci grup yem bitkileri(yonca, korunga, yapay çayır mera, silajlık mısır, silajlık soya, sorgum otu, sudan otu ve sorgum-sudan otu melezi ürünleri) destek katsayısı 1,3 olarak belirlendi. Bu ürünler için çiftçi dekara 317,2 lira temel destek alacak.

3. Kategoride yer alan yağlık ayçiçeği, fındık, kolza(kanola), kuru fasulye, soya ve çay için belirlenen destek katsayısı 1,5. Bu ürünler için çiftçi dekar başına 366 lira temel destek alacak.

4. Kategorideki çeltik ve kütlü pamuğun destek katsayısı 2,25 olarak belirlendi. Çeltik ve kütlü pamuk üreticisi dekara 549 lira temel destek alacak.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıklamasına göre temel destek kapsamında mazot maliyetinin yüzde 50’si, gübre maliyetinin ise yüzde 25’inin karşılanması sağlanacak.

EN ÇOK DESTEK PLANLI ÜRETİM KAPSAMINDAKİ ÜRÜNLERE VERİLECEK

Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından üretim planlaması kapsamına alınan 13 ürün ve yem bitkileri grubundaki ürünler belirlenen havzalarda üretildiğinde bu ürünler için çiftçilere “planlı üretim desteği” verilecek. Bu kapsamdaki ürünlerde mazot maliyetinin yüzde 100’ü, gübre maliyetinin ise yüzde 50’sinin karşılanacağı yine Tarım ve Orman bakanlığı tarafından açıklandı.

Planlı üretim desteğinde de ürünler 4 kategoride değerlendiriliyor ve bulundukları kategorideki destek katsayısına göre destek ödemesi yapılacak.

1.Kategorideki aspir, mercimek, dane mısır, nohut, patates, kuru soğan ve birinci grup yem bitkilerini belirlenen havzada 2025 yılında üreten çiftçilere temel desteğe ilave olarak dekar başına 244 lira planlı üretim desteği ödemesi yapılacak.

2. Kategoride yer alan arpa, buğday ve ikinci grup yem bitkileri üreten çiftçilere temel desteğe ilave olarak dekara 317,2 lira planlı üretim desteği ödenecek.

3. Kategorideki yağlık ayçiçeği, kolza (kanola), kuru fasulye ve soyayı belirlenen havzalarda üreten çiftçilere temel desteğe ilave olarak dekara 366 lira planlı üretim desteği verilecek.

4. Kategoride yer alan kütlü pamuk için belirlenen destek katsayısı 2,25. Belirlenen havzalarda 2025 yılında pamuk eken çiftçilere dekar başına temel desteğe ilave olarak 549 lira planlı üretim desteği ödemesi yapılacak. Ancak pamuk üreticilerinin bu destekten yararlanması için yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohumu kullanma şartı var.

Yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğu Bakanlıkça tespit edilen 11 ilin 52 ilçesinde (havzalarda) yer alan sulu tarım arazilerinde ilgili üretim yılında belirtilen ürünleri üreten çiftçilere ürünün bulunduğu kategoriye göre hesaplanan tutar üzerinden ilave yeraltı su kısıtı desteği ödenecek.

Su kısıtı olan 52 ilçede (Viranşehir dahil) desteklenecek ürünler 3 kategoride değerlendiriliyor.

1.Kategoride aspir, fiğ, mercimek, nohut ve yem bezelyesi var. Bu ürünler için belirlenen destek katsayısı 0,8. Alacakları ilave destek dekar başına 195,2 lira.

2.Kategoride olan arpa ve buğdayın destek katsayısı 1,4. İlave yapılacak destek miktarı dekar başına 341,6 lira olacak.

3. Kategoride ise yağlık ayçiçeği var. Destek katsayısı 1,2 olduğu için su kısıtı olan 52 havza da ayçiçeği eken çiftçilere dekar başına ilave 292,8 lira destek ödemesi yapılacak.

DANE MISIR DESTEĞİNE DAMLA SULAMA ŞARTI

Su kısıtı kapsamındaki havzalarda dane mısır desteği ile ilgili önemli bir düzenleme var. Su kısıtı olan ilçelerde(havzalarda) dane mısırı sadece damla sulama sistemi ile sulayanlar destek alabilecek. Damla sulama ile sulanmıyorsa destek ödenmeyecek.

Yeni destekleme modelinin ana desteklerinden birisi de üretimi geliştirme destekleri. Bu kapsamdaki en önemli destek sertifikalı tohum, fide, fidan kullanım destekleri.

Sertifikalı tohum kullanım desteği; ilgili üretim yılında çavdar, çeltik, susam, tritikale, yer fıstığı ve yulaf tüm havzalarda destekleniyor. Planlama kapsamındaki ürünler ise havzasında desteklenecek. Yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohumu kullanarak ekim/dikim yapan çiftçilere belirtilen destek katsayısına göre destek ödenecek.

Verim ve kaliteyi arttırmak için; sertifikalı tohum kullanım desteği, sertifikalı/standart fidan kullanım desteği, organik tarım desteği, iyi tarım uygulamaları desteği, katı organik-organomineral gübre desteği verilmeye devam edilecek.

Tüm bu desteklerin yanı sıra daha önceki yıllarda da verilen bazı destekler 2025 yılında yani yeni modelde de devam edecek.

– Biyolojik ve biyoteknik mücadele desteği, 2025 yılında örtü altı paket destek tutarı dekar başına 2 bin 550 liradan yüzde 50 artışla 3 bin 825 liraya, açıkta paket destek tutarı dekara 870 liradan 1.305 liraya çıkarılıyor.

– Lisanlı depolarda muhafaza edilen ürünler için kira desteği; Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen kira ücret tarifesinin yüzde 75’i olarak ödenecek.

– Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) sistemine katılım primi desteği; ÇMVA sistemine dahil olan işletmeler yüzde 50 oranında arttırılarak 1.500 liraya çıkarılıyor.

– Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği yüzde 104 arttırılarak 294 bin liraya yükseltiliyor.

Yeni destek kararnamesinde (2025-2027) fark ödemesi desteği ile ilgili şu bilgilere yer verildi: “Öncelikle arz açığı veya planlama kapsamındaki ürünler olmak üzere ilgili üretim yılındaki üretim maliyetleri ile iç ve dış fiyatlar dikkate alınarak çiftçilerin, tarım politikaları amaç ve ilkelerine uyumunu kolaylaştırmak, üretimde sürdürülebilirliği sağlamak ve gelir kayıplarını telafi edebilmek amacıyla fark ödemesi desteği verilir. Her yıl, fark ödemesi kapsamına alınacak ürünler ve ödeme miktarı Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ayrıca teklif edilir.”