Fuat Rastgeldi
4 Haziran 2009
Abuzer Akbıyık Mustafa Dişli hakkında 15 yıl gibi uzun bir zamanda topladığı makale, sohbet, hatıra gibi belgeleri bir kitap halinde bastırmış. 30 Mayıs 2009 günü saat 17.00’de Belediye eski nikah salonunda kitabın tanıtımını yaptı. Kitapta isimleri bulunan kişiler Mustafa Dişli ve Abuzer beyin akrabaları, dostları, tanıdıkları, edebiyatçılar ve basın Belediye Kültür Merkezi salonunda bir araya geldiler.
Misafirlere aya köftesi ve ayran ikramından sonra Mustafa Dişli hakkında konuşmalar yapıldı. Şiirler okundu, sinevizyon gösterinde Mustafa Dişli’nin oynadığı filmlerden parçalar gösterildi. Hüseyin Peyda, Yılmaz Güney, Nuri Sesigüzel ve İbrahim Tatlıses’le çevirmiş olduğu filmlerden Mustafa Dişli’nin son zamanlarındaki ak saçlı zamanını seyrettik. Hüseyin Peyda’nın gençliğinde başrol oynadığı bir çok filmlerde Mustafa Dişli vardı. (Sinema makaleleri yazdığım tarihteki araştırmam neticesi bu eski filmlerin yandığını, yok olduğunu öğrendim).. Siyah-Beyaz çekilen bu filmler bulunsaydı. Mustafa Dişli’nin gençliğini görürdük.
Konuşma ve sinevizyon gösterisinden sonra Abuzer Akbıyık Mustafa Dişli’nin kitabını imzalayarak misafirlere dağıttı.
Ben rahmetliği çocukluğumda tanıdım. Boylu-poslu, yakışıklı ve güzel giyinen biriydi. Urfa kültürü konusunda her alanda bulunurdu. Bayramlarda kürsüye çıkar, ateşli nutuklar söylerdi, şiirler okurdu. Maçlarda ve Balıklıgöl’de yapılan sutopu müsabakalarında hakemlik yapardı. Piyesler yazar, sahneye koyar ve çoğunda oynardı. Konserlerde sunuculuğu üstlenirdi. Urfa’nın sorunları ile uğraşır, siyasilerle görüşürdü. Bu nedenle de bütün Urfalı kendisini yakından tanırdı.
Asfalt yolun başında bulunan Özdiker benzinliğinin yerinde Rastgeldi garajı babamındı. Mustafa Dişli Beddü-izzaman mezarlığına bir defin dönüşü babamı gördü. Hal hatır sorduktan sonra babam “Mustafa maşallah her cenazeye katılıyorsun” dedi. Hiç unutmam, Dişli de “Hacı amca ben dükkanımı asfalt caddesinde kiralama sebeplerinden biri de ölen Urfalıların tabutlarını görüp, altına girip ve son görevimi yapayım diyedir.” Dedi.
Rahmetlinin Rastgeldi ailesine karşı ayrı bir sevgisi ve yakınlığı vardı. 1973 yılı Urfa Belediye Başkanlığı seçimlerinde partilerin ısrar etmesine ve maddi yardım tekliflerine red cevabı verip, Bağımsız aday olan Haydar Rastgeldi’yi desteklemişti. Seçim bürosunda oturarak ve dolaştığı yerlerde Haydar Rastgeldi’nin propagandasını yapmıştı. Diğer Bağımsız aday olan Kadri Barut için de ;
‘Çarşıya geldi elma armut
Rut oğlu rut Kadri Barut”
Sloganı o dönem çok tutulmuştu. Kadri Barut o dönem Bağımsız olarak Belediye Başkanı seçildi. Ama ikinci dönem bu slogan yüzünden seçimi kaybettiği söylenir.
Mustafa abi ile samimiyetim Üniversite yıllarında başladı. Elazığ’da okurken, Seyfettin Sucu’nun konseri ve bir defasında da maç için Elazığ’a gelmişti. Dumanlı dağlar şiir kitabını yeni bastırmıştı. Elazığ’da kitabının tanıtımını ve satışını beraber yaptık. Daha sonraları Urfa’da müteahhitlik yaptığım yıllarda yakın arkadaş olduk. Uzun yıllar Çiftçiler Kulübünde Hoşgün oynadık. Akşamları Divan lokantasında kadeh tokuşturduk.
1996 yıllarında Urfa Hizmet Gazetesinde ‘Hanek’ köşesi adı altında Urfa’nın esprili yazılarını yazıyorduk. Rahmetlinin de köşeye uygun iki adet anekdotunu yazmıştım. Abuzer Akbıyık bu iki makaleyi kitabına almış. Bu yazıların Mustafa Dişli’nin büyüklüğünü vurgulayamayan yazılar olmadığına üzüldüm. Zaten kitapta rahmetlinin hatıra ve espri ağırlıklı yazılarla anlatılmış. Rahmetlinin ruh dünyası Urfa, insan, bitki, hayvan sevgisi ve sanatı ile zekasının büyüklüğü işlenmemiş. Mustafa Dişli büyük bir kabiliyet ve şahsiyetti. Bunu belirtmek gerekir.
Mustafa Dişli Urfa’yı ve Urfalıyı sevdiği kadar Urfalı Dişli’yi sevmemiştir. Urfa’ya verdiği cömertliği Urfalıdan alamamıştır. Urfa’ya sahip çıktığı kadar Urfalı kendisine sahip çıkıp destek vermemiştir. Urfalı onu tiyatrocu, şair, aktris ve komik yönlerini görmüş ama kabiliyetini değerlendirememiştir. Dil ağız bilmeyen kara cahil kişileri dahil milletvekili yapıp Meclise göndermişiz . Mustafa Dişli gibi dahi bir kişiyi bir hatibi geride tutmuşuz. Bu gün düşünebiliyor musunuz; Mustafa Dişli’yi bir milletvekili olarak Meclise gönderseydik, Urfa için neler yapmazdı?_
Tabi burada rahmetli Mustafa ağabeyin de hataları var sanıyorum. Bir koltukta çok karpuz taşıyordu. Tek bir alana değil, bir çok alana dağılmıştı Diğer hatası da Urfa’da kalmasıydı. Hatipliği ve sunuculuğu Orhan Boran’dan geri kalır değildi. Oyunculuğu çoklarından iyiydi. Senaryo yazarlığı vardı. Türkiye’de ilk defa Hababam Sınıfını yazan ve sahneye koyan, oyuncu olarak oynayan Mustafa Dişli’dir. İncelenecek olursa görülür. O büyük bir stilist’di. Urfa’da kendini ifade edemedi. Zamanında İstanbul’a gitse ve işini bilse idi bugün meşhur olan Faruk Saraç’tan çok daha ileri safhalara gidebilirdi. Şairlikte karar kılsa idi Nabi gibi ismi söylenirdi. Hep söylerdi; ‘Ane şiirini ilk ben yazdım. Şiirin ana konusunu benden çalanlar, ane şiiri ile meşhur oldular” derdi. Cömert, eli açık, herkesime yardım eden birisiydi. Hayatı boyunca maddiyata önem vermeyen birisiydi. Bu sebepten dolayı da son yıllarında maddi sıkıntı çekti.
Anekdot -I-
Tahminen 1965 yıllarıydı. Sarayönünü’nde köprünün tam üzerinde Mustafa Dişli iki genci tokatlıyordu. Gençlerin Urfalı olmadığı, başları asker traşlı olduğu için galiba izne çıkmış er idiler. Dişli, “Bu memleketin kızlarına nasıl laf atarsınız’ diye söyleniyordu. Bu tepkiyi ve cesurluğu şimdi kaç Urfalıda görebiliriz?
Anekdot -II-
Asfalt yol Urfa Lisesi karşısında Dişli’nin terzi dükkanı vardı. Cadde ortasındaki havuzda Dişli bir ara Ördek besledi. Mustafa abi bazı kimselere takma isim takardı. Dudağı büyük olana ‘Dudağo’, Burnu büyük olana ‘Bruno’, Göbeği büyük olana ‘Göbeğo’, Bıyığı büyük olana ‘Bıyığa’, ‘Gegiro’, ‘Cevizo’, ‘Amigo’ gibi bir çok isimler takmıştı. Ördekleri de bu isimleri sayarak çağırırdı. Ördekler sesini duyunca vak vak vak diye yanına gelirdi. Bir gün bu ördekleri zehirlediler. O kocaman adam oturup bir çocuk gibi ölen ördeklerine ağlamış. “Hayvanlardan ne istediniz? Garazınız varsa gelin benden alın” demişti. Meşaketle ördek beslemesi hayvan sevgisini, ölen hayvanlara ağlaması da yüreğinin yufkalığını gösterir.
Bir çok erkek çocuğunun olmasını ve Mustafa ağabeyin yerini doldurmasını hep istemişimdir. Oğlu Yusuf Sabri Dişli babasının bir tek yönünü, yani yazarlığını ve hazır cevaplığını almış. Dişli’nin hatipliğini, şairliğini, tiyatro ve sinema oyunculuğunu , cömertliği ve cesurluğu oğluna tam geçmemiş.
Onun yeri kolay kolay doldurulamaz.
Her ana bir Mustafa Dişli doğuramaz.
Vefat ettiğinde ben Urfa’da değildim. Tabutunun altına girmediğimden üzgünüm. İyi ki Abuzer Akbıyık Mustafa Dişli hakkında bu kitabı çıkardı. Dişli’yi kısmen de olsa tarihe mal etti. İleri ki tarihlerde Dişli’nin fikir, görüş, sanatsal yönü ve psikolojisini gösteren ikinci bir kitabın çıkmasını diliyorum.
Darısı Urfa’daki diğer şahsiyetlere.. Babe Yılmaz, Hüseyin Peyda, Mustafa Bozcan, Aziz Çekirge gibi Urfa’yı seven kişilerin de kitapları çıkar. Bu alanda Urfalı yazarlar Abuzer Akbıyık’ı örnek almalılar.
Urfa kültürüne hizmet veren Abuzer Akbıyık beyin diğer kitapları:
1- Urfa Halk Oyunları
2- Folklor ve Şanlıurfa
3- Şanlıurfa Hoyrat ve maniler
4- Kaynak kişi Tekenkeci Mahmut Güzelgöz’ün hayatı
5- Urfa Halk Müziği
6- Notaları ile türkülerimiz ve Hikâyeleri
7- Şanlıurfa Sanayi Rehberi
8- Sanayileşen Şanlıurfa
9- Şanlıurfa’da 3 Musiki Ustası
10- Şanlıurfa Sıra Gecesi
11- Urfalı Mahmut Güzelgöz
12- Urfa Sevdalısı Mustafa Dişli
Bu kitapları hazırlayıp bastırdığından dolayı Abuzer beye Urfalılar ne kadar teşekkür etse azdır.
Bu kitabın ücretsiz basımını üstlenen Sembol gazetesi sahibi Ahmet Akarslan’a, emeği geçen tüm çalışanlarına teşekkür ederiz.
Dileriz ki Urfa’da bulunan yerel gazete ve matbaa patronları da Ahmet Akarslan’ı örnek alır. Ücretsiz bir Urfalının kitabını basarlar. Urfa’ya gönül ve emek veren kişilerin isimleri kaybolmaz.