Merhabalar. Bu hafta kaleme
almak istediğim yazım son dönemlerde basında hemen her gün çıkan bir tüketici
hakkı konusu; Elektrik faturalarına yansıtılan kayıp-kaçak bedellerinin iadesi
meselesi.

         
  Yargıtay’ın bu konuyla ilgili
birkaç kararı olmasına rağmen sizlere bu konuya son noktayı koyup emsal teşkil
edeninden, yani Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 21.05.2014 tarihli kararından
bahsetmek istiyorum. Hukuk Genel Kurulunun 2013/7-2454 ve 2014/679 sayılı
kararı, özetle birkaç yıldır vatandaşın canına tak eden ve elektrik
faturalarına yansıtılan kayıp kaçak bedellerinin yine vatandaşa geri iade
edilmesi gerektiğini konu almaktadır. Yargıtay, kayıp kaçak bedellerinin tüketiciden tahsil edilemeyeceği
ve edilmemesi gerektiğini karara bağladı ve buna gerekçe olarak da elektrik enerjisinin
nakli esnasında oluşan kayıp ile başka kişiler tarafından hırsızlanmak suretiyle
kullanılan elektrik bedellerinin kurallara uyan abonelerden tahsil edilmesinin Hukuk
Devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaşmayacağı hususu gösterildi.

            Yine
anılan kararda, EPDK’ya elektrik
bedeli fiyatlandırma unsuru belirleme konusunda verilmiş yasal yetkinin sınırsız
yani bir bakıma ucu açık bir yetki ve görev olarak verilmediği, bu nedenle de
tahakkuk ettirilen kayıp kaçak bedelinin tüketiciye iade edilmesi gerektiği vurgusu
yapıldı.

            Bu
karar Tüketici Hakları anlamında şahsi kanaatim olarak ayakta alkışlanması
gereken bir karardır. Bu karar bir bakımına dağıtım şirketlerine de ikaz
niteliğindedir. Çünkü elektrik kabloları, tesisatı, dağıtımı, bakımı,
kesintisiz hizmet kalitesi, hatta ve hatta kaçak kayıp enerjiyi önlemek için
gerekli tedbirlerin alınması hep dağıtım şirketinin görev ve sorumlulukları
arasında olan bir konudur. Kaçak kullanan birinin neden olduğu elektrik
enerjisi kaybının ve bu zararın, faturalarını zamanında ödeyen başka bir
vatandaşın sırtına yüklenmesinin anlamı, bir kimsenin hatasının sonuçlarını bir
başkasına yansıtmaktır.

Ayrıca zaten kayıp
ve kaçak konusunu önlemek dağıtım şirketlerinin asli görevleri arasındadır. Hal
böyle olunca, yani kayıp kaçak bedellerinin zararları hali hazırda diğer
tüketicilerden tahsil edilince, bazı dağıtım şirketleri kaçak enerji
kullanımını engellemek konusunda gerekli ve ivedi tedbirleri, önlemleri alma ihtiyacı
hissetmeyebilecektir, bu bir risktir, çünkü zaten ortadaki mevcut zarar bir
bakıma bu şekilde giderilmektedir. İşte o noktada diyorum ki, Yüksek Mahkeme
Yargıtay’ın bu kararı hakkaniyet ve adalet ilkelerini tam olarak gerçekleştirebilecek
güçte bir karardır. Özetle, artık vatandaşlarımız elektrik bedellerini iade
alabileceklerdir. Her ne kadar basında genel zamanaşımı süresine atıfla
tüketiciye fatura edilen kayıp kaçak bedellerinin geçmiş 10 yıla kadar iadesi
istenebileceği belirtilse de, uygulamaya bakıldığında, bu bedellerin genel
itibariyle son birkaç yıldır  tahsil
edildiği göz önüne alındığında, bu bedelin tüketiciden alındığı sürelerdeki miktarların
geri iade edilebileceği hususu çok açıktır.

            Bu
bedelleri iade almak için tüketicilerin izlemesi gereken yol da çok basittir:

1-) Abonesi olduğunuz elektrik dağıtım
şirketine gidip ne kadar kayıp kaçak bedeli ödediğinizi gösterir belge(fatura
dökümleri) almak,

2-)Hakem heyetine veyahut mahkemeye
dilekçeyle başvurmak.

            Kaçak bedellerinin toplamı ile
uyuşmazlık miktar olarak hangi hakem heyetinin görev alanına giriyorsa o hakem
heyetine veya mahkemeye başvurmak yeterli olacaktır. İadesi istenen tutar eğer
1-2000 Türk Lirası arasındaysa bu konu İlçe Hakem Heyetlerinin görev sınır
alanı içerisinde olacağı için tüketici vatandaşlarımız bu sınırlar arasındaki
uyuşmazlığını ikametgahının bulunduğu veya işlemin yapıldığı yer ilçe hakem
heyetinden talep edebilecektir. 2000-3000 Türk Lirası arasında ise İl Tüketici
Hakem Heyetine, eğer 3000 Türk Lirası’nın üzerinde ise Tüketici Mahkemesi
sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açmak gerekecektir. Belirtmek gerekir
ki,  bu başvurular, harçtan muaftır.
Yani, tüketici vatandaşlarımızın cebinden bu konuyla ilgili iade taleplerinde
bir ücret veya mahkeme masrafı çıkmayacaktır.

            Dilekçede mutlaka
tüketicinin adı, soyadı, tc kimlik no, adresi, varsa telefonu, şikâyet dağıtım
şirketinin ismi ve adresi, fatura dökümleri, iadesini talep ettiğiniz toplam
miktar(parasal değer) belirtilmelidir. Bir önceki yazımda da belirtmiş olduğum
gibi, tüketici hakem heyetlerinde yapılan başvurularda deliller başvuru anında
ve başvuru dilekçesi ile birlikte heyete teslim edilmelidir. Zira halen
yürürlükte bulunan 01.08.2003 tarihli Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri
Yönetmeliğinin 11. Maddesine göre “Uyuşmazlıklarla ilgili başvuru, uyuşmazlık
konusunu içeren dilekçenin, delil oluşturan ilgili belgelerle birlikte hakem
heyetine verilmesiyle yapılır” denmektedir. Saygılarımla.

Av.
Ceylan PALA KARADAĞ