ıslam’da önemli bir kurum olan kardeşlik kurumunun birer üyesi durumunda olan kardeşlerin birbiri üzerinde hakları ve vazifeleri vardır.
ıbn Kesir Hûcurat suresinin 10uncu ayetini tefsir ederken birçok hadis-i şerif’e yer verir. Çok önemli olan söz konusu hadislerden bir kısmı şöyledir:
“Müslüman, müslümanın kardeşidir; ona zulmetmez, onu haksızlıklara teslim etmez.” (Buhari, Mezalim, 46)
“Kul kardeşinin yanında bulunduğu sürece Allah da onun yanında olur.” (Müslim., Zikr, 48)
şu halde:
a) Kardeşler, karşılıklı sevgi ve saygı beslemelidirler. Nitekim Hz. Peygamber şöyle buyurmaktadır:
“Kişi kardeşini sevince sevdiğini ona bildirsin.” (Riyadu’s-salihin Tercümesi, c.1, Hadis no: 384)
b) Kardeşler, anne ve babalarını üzmeyecek şekilde birlik ve beraberlik içinde olmalıdırlar. Maddi çıkarlar yüzünden birbirlerine düşmanlık yapmamalıdırlar.
c) şan, şöhret, makam ve servet gibi şeyler kıskançlık sebebi olmamalıdır.
d) Aradaki ihtilaf noktalarını, zora başvurmadan, birbirlerinin fikirlerine saygı duyarak ve konuşup anlaşarak halletmelidirler.
e) Bir müminin, diğer mümine her halükârda yardımcı olması gerekir. Nitekim Hz. Peygamber şöyle buyurmaktadır:
”Bir kimse, bir din kardeşinin ihtiyacını yerine getirirse Allah da ona yardım eder. Bir kimse, Müslüman kardeşinin sıkıntısını giderirse Allah da ona mukabil kıyamet gününün kederlerinden birini giderir.” (Riyadu’s-salihin Tercümesi, c.1, Hadis no: 242)
f) Bir mümin diğerinin ayıbını örter; kusurunu yüzüne çarpmaz. Çünkü Hz. Peygamber’in deyimiyle: “Bir kimse, bir din kardeşinin ayıbını örterse, Allah da kıyamette onun ayıbını örter.” (Riyadu’s-salihin Tercümesi, c.1, Hadis no: 242)
g) Kişi, kendisi için istediğini kardeşi için de istemelidir. Çünkü Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
“Sizden biriniz, kendisi için istediğini kardeşi için de istemedikçe tam anlamıyla iman etmiş sayılmaz.” (Buhari, ıman, 7)
“Siz mümin olmadıkça Cennet’e giremezsiniz, birbirinizi sevmedikçe de mümin olamazsınız. Yaptığınız takdirde birbirinizi seveceğiniz bir şey söyleyeyim mi: Aranızda selamı yayın.” (Riyadu’s-salihin Tercümesi, c.2, Hadis no:851)
h) Kardeşlerin karşılıklı kin, haset ve kıskançlıktan uzak durmaları gerekir, Nitekim Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
“Birbirinize buğz etmeyiniz, birbirinizi kıskanmayınız, birbirinize arka çevirip alakanızı kesmeyiniz; ey Allah’ın kulları, hepiniz kardeş olun. Bir müslümanın bir Müslüman kardeşini üç günden ziyade terk ve ihmal edip selam vermemesi helal olmaz.” (Riyadu’s-salihin Tercümesi, c.3, Hadis no: 1598)
“Cennet kapıları Pazartesi ve Perşembe günleri açılır: Allah’a şerik koşmayan her kul için mağfiret olunur. Yalnız kendisiyle kardeşi arasında buğz ve adavet bulunan kimse müstesnadır. Meleklere hitaben:’Siz bunları birbirleriyle sulh oluncaya kadar tehir ediniz. Evet, bunları, yekdiğeri ile barışıp sevinceye kadar bırakınız’, buyurulur” (Riyadu’s-salihin Tercümesi, c.3, Hadis no:1599)
i) Akide ve takva temelinde birbirleriyle selamlaşmaları gerekir.
“Mümin erkek ve kadınlar birbirlerinin velileridirler. ıyiliği emreder kötülükten sakındırırlar, namazı dosdoğru kılarlar, zekâtı verirler. Allah’ ve Resulüne itaat ederler. ışte Allah’ın kendilerine rahmet edeceği kimseler bunlar. Allah Aziz ve Hâkimdir.” (Tevbe (9), 71)
Kardeşliğimizin değerini kavramak dileğiyle…