Proje Adı :şANLIURFA Tarihi Hanlar Bölgesinin Sağlıklı Hale  Dönüştürülmesi ve Yerel Kapasitenin Artırılması                          

 

 

    Proje Sahibi Kuruluşlar:ODTÜ,TAÇ-DAM,şanlıurfa Belediyesi

     Uygulama Süresi:16 ay

      Başlama Tarihi:23.12.2005

      Bitiş Tarihi:01.06.2007

      Proje Tutarı:477.808 Euro

                 Hibe :430.027 Euro

      Öz kaynak    :47.780  Eur            o

Projenin Amacı:şanlıurfa ticari ve sosyal hayatının kalbini oluşturan ,tarihi hanlar bölgesinin,sağlıklı bir çevre haline dönüştürülmesi ve tarihsel kimliğine uygun kimliğine kavuşturulması amacıyla fiziksel müdahaleleri kapsamaktadır.

 

    Beklenen Çıktılar:Tarihi Hanlar Bölgesi yollarının iyileştirilmesi ve sokak mobilyası ,yerel kapasitenin  artırılması amacı ile toplantı ve yayın,bölgenin turistik haritası,görünürlük öğeleri

 

    Güneydoğu Anadolu’da Kültürel Mirasın Korunması Ve Turizmin geliştirilmesi  Kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından15 Milyon Euro ile desteklenen program kapsamında şanlıurfa ili için kabul edilen dört projeden biri olan Hanlar Projesi Temmuz 2007 de bitirilmiştir

   2005 yılında proje ile ilgili ulusal ve yerel basında çıkan haberler ,her yöre insanı gibi beni de sonsuz mutlu etmişti. Kültürel mirasın korunması  kapsamında,Geçmişte görev yapan duyarlı Vali ve yöneticilerimiz tarafından da  yerel ve öz kaynaklar kullanarak başarılı çalışmalar yapılmıştı.Bu gün ayakta olan  ve korunan yapı ve çevrenin varlığını bu duyarlı insanlara borçluyuz.

   AB Hibe Fonları el atılamayan sağlıksız durumdaki kültürel değerlerimiz için bir fırsattı Ancak korkulan oydu ki, masa başında hazırlanan projeler gerçek şartlarla uyumlu olmadığından yeterince verimli olmamaktaydı. .Projelerin gerçekleşme aşaması ve sonrasında yeterli olmayan denetim ,projenin sağlıksız gelişimine neden olmaktaydı.ış yoğunlukları fazla olan sorumlu ve denetleyici kişiler görevlerini yeterince yapamamakta yapılması gerekenler yapılmadığı gibi uygun malzemeler de kullanılmamaktadır.

    Söz gelimi: Gelen yerli ve yabancı turistleri gezdirirken öğündüğümüz, her gün Ahilik geleneği gereği dua ile açılan, Sipahi Pazarı(halıcılar çarşısı)batı girişi tavan duvarlarında döküntüler ve meydana gelen bir yangından çıktığı besbelli ,kapkara duvarlar.Bu proje kapsamına neden alınmadı bilinmez.Çarşının Yerleri daha önceki çalışmalarda beyaz yöreye ve iklime uygu beyaz kalker taşla döşeli oldukça sağlam ve sağlıklı Kuzey tarafının kapalı oluşu, hava akımlarını önlediği için  esnafı ve çarşıya gelenleri rahatsız kılmakta.

    Hanlar bölgesinde taban örtüsü ise ;Siyah taş kullanılması nedeniyle sağlıksız Taş kalınlıklarının az oluşu nedeniyle neredeyse koca çarşıda her 10 taştan biri oynamakta yağan yağmurlar sonucu bastığınız anda fışkıran çamur paçalarınızın süsü olmakta.  Etrafı mı izlesem,  basacağım taşlar mı kontrol etsem? Diye şaşırıp kalıyor insanlar Yer yer sökülüp bir tarafa yığılmış döşeme taşları.Temmuzda teslim edilmiş projeye hiç benzemiyor.Anayollarda alanı geniş bazalt siyah taşlar daha kolaylıkla oynamakta yer yer kırıklar ve sökükler var Oysa sıcaklığı bir iki derece arttırdığı bilinen bu malzeme neden kullanıldı.çarşıda. Taş aralıkları çok az olduğu içinde yüzeyde nem tutulmasını da engellemekte. Bakın eski sokak döşemelerine küp şeklinde taşlar, kırlangıç modeli, balıksırtı aralıklı döşeli. Ara boşluklar geniş olup derinlerden gelen nemi yukarıya salmakta.

    Proje alanının bittiği yerlerin sınırları öylece bırakılmış düzensizce geçiş sağlanmamış Hanları ortasındaki bıçakçı meydanı çok düzensiz görünümde SAğLIKLAşTIRMA pek görülmüyor Bir çınarın gövdesine yaslanmak üzere olan aydınlatıcı tabelada proje hakkında bilgi var.Çarşının tarihçesi hakkında yok.

   Belediye’nin ve Telekom’un katkısı ile yapılan elektrik tesisatının yeraltına alınması çalışması mükemmel olmuş.Bu çalışma insanı biraz olsun rahatlatıyor,fotoğrafa meraklı birisi olarak

     Üst örtü çarşının aydınlanması açısından yararlı gibi görünmekte ise de,Yaşanılan coğrafyanın gerçekler ile uyumsuz.Bölgemizde çok etkili olan güneş ışıklarını geçiren beyaz örtü malzemesi çarşı içindeki daracık dükkanlarında oturmakta olanlara cehennemi bir ortam yaratmakta

      Esnaf Halil’e’’ SAğLIKLAşTIRMA Projesinden memnun musun ?’’Diye sorduğumda ‘’Hocam öldük piştik .Güneş gözümüzün içinde Burası cehennem gibi yanıyor.Eski örtülerimiz bundan iyiydi.Duvarlara sıfır indirilen

 üst örtü  hava ceryanınıda kesti.Sıcakta burası kaynayan kazan .Çarşıya giren müşteri hemen kaçıyor Yazın bunları.Allah sizden razı olsun.’’

Öyle ya! Halil Usta haklıydı.Çöllerde yaşayan hangi bedevi (göçebe Arap)çadırı beyazdı ? Işığı geçirmediği gibi, alçak basınç alanı oluşturarak hava akımı oluşturuyordu o siyah çadırlar.Buharlaşma yaratan rüzgar serinletici bir etkide yaratıyordu aynı zamanda.’’Üstlerine çadır çektik,ama kar etmiyor ‘’ 

    Kısacası projeden yeterince yararlanamamış çarşı.Çok yoğun olarak bugün de kullanılmakta olan  hanlar daha sağlıklı ve görsel hale getirilememiş bunca hibe paraya .

 

Ne diyelim.Gökten üç elma düştü. Biri çarşı esnafının,öbürü gezenlerin,diğeri de projeye emeği geçenlerin başına…..

     Han çarşı sokakları oldukçada kirli ve düzensiz görünmekte.Dükkanların ön alın kısımları neden proje kapsamında sağlıklaştırma işlemine  tabi olmadı bilmem ?.Uydurma çimento sıvaların yanında  çirkin briket ve sökük sıva görüntüleri çarşıya bakımsız havası veriyor üst beyaz örtülere rağmen

   Yer zemininde, beyaz taşlarla döşeli orta kısımdaki oluk kanalizasyon mazgal delikleri azlığından, yağan yağmurlarda dere, diğer zamanlarda sigara izmariti yatağı haline geliyor .

     Son 15 günde daha da kirli   

durumda görülen çarşıda: Temizlik görevlileri de yok denecek kadar az veya öbeklenmiş halde bir köşede içtikleri sigaralarla sohbet ederken ,yerlere ,bir izmaritte benden diye atıp kirletirken, çarşı temizliğinin savsaklanmasına neden olmaktalar.

  Gezi alanları ve ,ören yerlerindeki , Ağaç dipleri; temizlik konusunda duyarsız vatandaşların doğal kül tablası görünümünde olup,sarı yeşil giysili temizlik görevlileri tarafından sıklıkla temiz tutulurken,Bugünlerde  az görünseler de her gördüğümüzde deprem felaketini anımsadığımız AKUT giysili temizlik görevliler tarafından pek temizlenmemekte. Belki de sayıları azaltıldı.Yetemiyorlar koca kente..Zula yerlere  ötelenen çöpler ortalıklarda uçuşan kağıtlar.  Kentin temizliği ile görülen resmi eskiye göre pekte iyi değil. Kim bilir? Belki de biz iyisine alıştırıldık.

   Sonra;  şehri   sıkça denetleyen, her şeye yetmeye çalışan; Bay Başkanın uzun zamandır yokluğumu buna sebep acaba diye düşünüyorum şehri gezerken kendi kendime

     Temizliği, kamunun ihtiyaçlarına yeten tesisleri,görüntüsü,trafiği,toplu taşıma araçlarındaki görevlilerinin davranış ve görüntülerinin kentimize DAHA YARAşIR BıR DURUMA GETıRıLMESı BELEDıYENıN OLDUğU KADAR HEPıMıZıN ÖDEVı

      Çağdaş ve yaşanabilir bir kent istiyorsak,  hepimiz üzerimize düşeni yapmalıyız