Eğitime bu işlevi verebilmek için ise insanın birey olarak ve toplum olarak çok iyi tanınması gerekir. ınsanın doğası, istekleri, arzuları, yapısı, sosyal ve psikolojik özellikleri tanınmalı ve bu özelliklerle uyumlu bir eğitsel ortam oluşturulabilmelidir. Ancak insan tek başına yaşamadığı için içinde bulunduğu toplumsal yapının özelliklerini de unutmamak gerekmektedir. ınsan içinde yaşadığı topluma bir anda çıkmaz. Toplum yıllar ve yıllar boyu bir arada yaşamanın getirdiği bir takım ortak değerler etrafında birleşmiştir. Dolayısıyla birey, toplum, toplumun geliştirdiği her tür değer sistemi eğitim faaliyetinde dikkate alınmak zorundadır. Tüm bu unsurlar insan yaşamını az veya çok, uzaktan veya yakından mutlaka etkiler. Bu unsurları dikkate almadan yapılacak bir faaliyet toplumsal zeminde kök salamaz. Destek bulamaz. Köksüz, desteksiz bir faaliyet ise toplumsal yaşamın için iğreti durur. Uzun soluklu olamaz. Bu tür faaliyetler toplumsal birlik beraberliği sağlamak yerine çatışma kaynağı olur. Toplum içinde çatışma kaynağı olan her tür faaliyet ise toplumun zayıflamasına, güçsüzleşmesine, kaynakların israf olmasına yol açar.

Yöneticilere yönelik kendi tarihimiz içinde öğütler içeren ilk kitapları yazan, bu günkü üniversitelerin ilk çekirdeklerini taşıyan medrese sistemini teşkilatlı bir şekilde ilk defa kurmaya başlayan Selçuklu vezirlerinden Nizam-ül mülk eğitime dair yaptığı çalışmaları yeterince anlamayanlarca dönemin padişahına orduya yeterince önem vermediği yönünde şikayet edilmesi üzerine kendisine durumu soran padişaha size öyle ordular hazırlıyorum ki onların mızrakları çok çok uzaklara kadar ulaşabilecektir şeklinde cevap verdiği söylenir. Evet eğitimle öyle ordular oluşturulmalıdır ki bu orduların silahı kalem, bilgi olsun. Günümüzde böylesi ordulara sahip olan toplumlar gerçek anlamda dünyaya hakim olabilmektedir. Bu tarihi örnek aslında bilginin her dönemde çok önemli bir silah olduğunu gösterir. Bu gün bilgi çağında olduğumuz yönünde bir takım tespitler yapılır. Aslında her dönemde bilgi bir güç olarak sahibine değer kazandırmıştır. Bilgiye sahip olan kişiler her dönemde baş göz üstünde tutulmuşlardır. Belki bu gün bilgiye yapılan vurgu daha bir güçlü hale gelmiştir. Ancak bu vurgu bilginin geçmişte önemsiz bir meta olduğu anlamına gelmez. Geçmişte olduğu gibi bu gün de bilgiye susamış insanlara ihtiyaç vardır.

Bilgi ise eğitimle, çalışmayla elde edilebilecek bir unsurdur. Bilginin dolayısıyla eğitimin sahip olduğu önemli yere oturabilmesi için toplumsal yaşamda pek çok desteğe ihtiyaç vardır. Ancak en önemli destek kurumsal yapılar tarafından sağlanmalıdır. Kurumsal yapılar içinde de en büyük kurumsal yapı olan devlet gelmektedir. Toplumda bilgi, görgü, eğitim her yerde desteklenmelidir. Ancak devlet kademelerinde çok daha fazla desteklenmelidir. Toplumda insanlar bilgileri, görgüleri, eğitimleri yani liyakatlerine göre değerlendirilirse ve buna göre kıymetleri takdir edilirse toplumu oluşturan tüm bireyler kıymet verilen bu değerlere yönelirler. Ancak toplumsal alanda yer alan kurumsal yapılar içinde liyakat, bilgi, görgü, eğitim yerine siyasal düşünceler, akrabalık ilişkileri, maddi güç unsurları, gayri resmi ilişkiler, tanıdık, dost, arkadaş veya ortak bir gruba dahil olma gibi kriterler ön plana çıkarsa o zaman bilgi, görgü, eğitim geçer akçe olmaktan çıkar, değer görmediği için kendisine değer verilen yerlere gider. Bu tür olumsuzlukların olmaması için toplumda herkese iş düşmektedir. Ancak kurumsal yapıları oluşturan, işleten kişilere çok daha fazla iş düşmektedir. Zira toplum içinde var olan kurumsal yapılar kişilerin tek başlarına yapamayacakları işleri yapmak için oluşturulmuştur. Bir bakıma bu yapılar toplum içinde var olan her tür toplumsal faaliyetin yürütülmesi amacıyla oluşturulmuş motor gücü elinde bulunduran önemli noktalardır. Motor gücün arızalı olması toplum aracının da yoldan çıkmasına yol açar. Motor gücünün sağlam olması topluma ve toplumu oluşturan bireylere güven verir. Onlara yol gösterir. Rehberlik yapar. Eğitimi de böylesi önemli bir güç haline getirebilmek için eğitim sistemini oluşturan, işleten ve düzenleyenlere büyük işler düşmektedir. Eğitime dair yazılarda buluşmak dileğiyle. Selam ve sevgiler.