Fuat Rastgeldi
12 Mayıs 2017
Basmahane Sineması
Bu gün Şehit Nusret İlköğretim Okulu’nun bulunduğu tarihi taş
bina, aslında bezlere basma yapılan bir yerdir. Eski durumu geniş
bir salondu. Bu salonu kışlık sinema yapmışlardı. Kadın ve çocukların rağbet
ettiği bir sinemaydı. Kadınlar Fıta ve haphap (Takunya) ile sinemaya
gittiklerinden haphaplı sinema ismi takılmıştı. Sinema ömrü uzun olmadı. Daha
sonraları bu bina Urfa müzesi yapılıncaya kadar müze olarak kullanıldı.
Şimdi ise bu bina bilindiği gibi salonuna sınıflar yapılarak Şehit Nusret İlköğretim
Okulu olarak eğitime hizmet veriyor.
İnci Sineması
Bu gün Samsatkapı mevkiinde bulunan Petrol İstasyonunun doğu
sınırı ile su kemeri arasındaki harebe arsanın yerinde kışlık İnci Sineması
vardı. Petrol istasyonunun yerindeki Rastgeldi garajı ve İnci Sinemasının
mülkiyeti Yusuf Rastgeldi’ye aitti. Sinemanın salonunu Yusuf Rastgeldi ve
Hüseyin Mısır Traktör Acentası ve Kapalı garaj olarak inşa etmişler. Üstünün
kapatılması Ahşap, Lata, kiriş ve üst kaplaması da askeri bir barakanın
saçlarıyla yapılmıştı. (Şiddetli yağmur veya dolu yağışını sinema seyircileri
duyardı.) Traktör Acenteliği olmayınca bu geniş alanı Sinemaya çevirmeyi uygun
bulmuşlar. Sinema salonu arkaya doğru yükseltilmiş localar, makine odası,
perde, gişe salonu yapılmış. 1952 yılının son aylarında İnci Sineması olarak
açıldı. Açılış gecesi ailemiz, akrabalar, tanıdıklar, dostlar, locaları,
birinci mevkiyi ise halk doldurdu. Açılış nedeniyle bu gece bilet
satılmadı.
“Tuzak” adlı renkli bir ecnebi filmi oynatıldı. (Bu dönemde bütün filmler
siyah-beyazdı) Ben 6 yaşındaydım, buna rağmen o renkli filmi ve geceyi
unutamam. Hüseyin Mısır İnci Sinemasının işletmeciliğini kısa bir müddet
sonra bıraktı. Sonra Feyzi Duygun ve kardeşleri kiraladı. Kışlık İnci Sineması
kapanıncaya kadar uzun müddet işletmeciliğini yaptı. Sonra sinema krizinde
kışlık İnci sineması da kapandı. Sahibi Yusuf Rastgeldi sinema yerini arsa
olarak sattı. Bugün halen arsa olarak duruyor.
Atlas Sineması
Asfalt yol Urfa Lisesi karşısında Abdülsamet Taplamacı tarafından 1953 yılında
yaptırılmıştır. Uzun müddet oğulları Mehmet ve Kemal Taplamacı tarafından
işletildi. Sonra Halil Yavuz’a kiraya verildi. 1999 yılında bir yangın
neticesinde sinema yandı ve kapandı.
Duvarları kara taştan yapılan betonarme bir yapıdır. Sinemanın balkonu ikinci
ara kattadır. Loca olmadığından Urfalılar ailece pek gitmezlerdi.
Çoğunlukla Ecnebi filmler gösterilirdi. O tarihte Urfa’nın en güzel
sinemasıydı. Urfa’da ilk koltuklar bu sinemanın üst balkonuna koyulmuştu. Elektrikle
çalışan ilk sahne perdesi de bu sinemada yapıldı. Şimdilerde Sinema binası harabe ve atıl
durumdadır.
Şehir Sineması
Haşimiye semti, Koyuncu pazarı sokak, Mevlahane caminin güney
tarafının karşısında 1963 yıllarında açıldı. İnşaatı sinema olarak yapılmıştı.
İşletmesini Atlas sineması sahipleri Taplamacılar yaptılar. Güzel ecnebi
filmler gösterilmesine rağmen itibar görmedi. Mevkisi sinemaya müsait değildi.
Bir müddet sonra kapatıldı. Sinema binası salonu ve tavan dekoru halen
durmaktadır. Bu gün içerisi yün deposu olarak kullanılmaktadır.
Yarın: Yazlık Sinemalar