Cüneyt Gökçe
10 Temmuz 2009
İslamiyetin çok önemli bir şiarı olan ezan, içeriği itibariyle de pek ehemmiyetli ders ve mesajlar ihtiva etmektedir.
Ezan, inanmayanları inanmaya, müminleri de taat ve ibadete davet eder. Maide suresinin 58. ayetinde, “Namaza çağırdığınız zaman onu alay ve eğlence konusu yaparlar. Bu davranış, onların düşünmeyen bir topluluk olmalarındandır” buyurulmak suretiyle bu davetin son derece önemli olduğuna ve mutlaka önemsenmesi gerektiğine işaret edilir.
“Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağırıldığınız zaman Allah’ı anmaya koşun” [Cum’a sûresi (62), 9] ayeti kerimesi de bu çağrının anlamını dile getirme bakımından son derece önemlidir.
Yedi cümleden ibaret olan ezanın ifadelerini beraber hatırlayalım:
1-Allahü ekber (4 defa)
2-Eşhedü en lâ ilâhe illallah (2 defa)
3-Eşhedü enne Muhammede-r resulullah. (2 defa)
4-Hayye ‘ale’s-salâh (2 defa)
5-Hayye ‘ale’l-felâh (2 defa)
6-Allahü ekber (2 defa)
7-Lâ ilâhe illallah (1 defa)
*Allah en büyüktür, anlamına gelen birinci cümle bir bakıma Yüce Allah’ı tasdike çağrı mesajını ifade eder. Buna göre O, bütün kemal sıfatlarına sahip olduğu gibi kullarının ibadetlerine muhtaç olmadığı hususu da pekiştirilmiş olur. Bu mesajın iyi kavranması gerektiğine işareten bu cümle, dört kere söylenir:
*Tanıklık ederim ki, Allah’tan başka gerçek mabud yoktur, anlamını ifade eden ikinci cümle ise tevhid inancının özünü teşkil eder.
*Tanıklık ederim ki, Muhammed O’nun kulu ve elçisidir, manasına gelen bu üçüncü cümle Hz.Peygamber’in risâletini ve bunun yanında bütün resûl ve nebîlerin peygamberliklerini tasdîke delâlet eder. Buna göre; Hz. Muhammed’in bildirdiği bütün hususlar ilahi müsaadelidir.
*Buyurun namaza ve buyurun kurtuluşa anlamlarındaki dördüncü ve beşinci ifadelerde bütün müminler kurtuluş ve saadete davet edilir.
*Allah en büyüktür, manasına gelen ve ezanın başında yer alan ifade altıncı sırada yer alır; yedinci ve sonuncu ifadede ise yine tevhid inancı vurgulanır.
Bunca güzelliği içinde barındıran ezanın çok güzel okunmasına da önemli bir husus olarak ortada bulunmaktadır. Maalesef, güzelim ezan, bazen perişan bir sesle “çekilmez” hale getirilmekte ve dinlenilmesi zor bir eser hüviyetine bürünmektedir. Oysa güzel okunan ezan, yalnız müminleri değil; nice gayr-ı Müslimleri de etkilemekte ve bereketli sonuçlara vesile olunmaktadır.
Ezanın hakkı verilmeli ve ezana layık bir sesle okunması sağlanmalıdır.
Dua ile…