Konuk Yazar
28 Mayıs 2009
Çok konuşuldu, çok tartışıldı. Ceketti, Fakıbaba’ydı, Başbakandı nihayet yerel seçimler yapıldı. Havalar da ısındı. Görünen o ki şimdi Anayasa değişikliği zamanı.
AKP öncelikle siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin 68. ve 69. maddelerin değiştirilmesini hedefliyor. Daha önce yapıldığı gibi, AKP ve eski solcu/ülkücü-yeni liberal çevreler tarafından, bu konuyla ilgili olarak Venedik Komisyonu’nun bağlayıcı gücü bulunmayan adı üstünde ‘rehber belgeleri’ gerekçe gösterilecek, fakat Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bağlayıcı kararları unutulacaktır.
İlginçtir; Venedik Komisyonu, ‘Venedik Kriterleri’ olarak adlandırılan 1999 tarihli rehber belgesinin yeterli olmadığını görüp, 13-14 Mart 2009 -günlerinde yaptığı toplantıda yeni bir belgeyi kabul etti. Bu belgede Türkiye’ye özel bir yer veriliyor ve siyasi parti kapatma nedenlerinin çok olduğu ileri sürülerek, yasal değişiklikler yapılması gerektiği belirtiliyor.
Belgeyi kabul eden Komisyon’da Türkiye’yi temsil eden üye kim dersiniz? Prof. Ergun Özbudun…
AKP’nin ısmarlaması üzerine 2007 yılında ekibiyle birlikte Anayasa taslağı hazırlayan, AKP hakkında açılan kapatma davasına itirazını “Halkı da kapatıp uzaydan halk getirelim. En iyi ve sağlam yol halkı kapatmak.” sözleriyle dile getirerek, demokrasi tarihimizde mümtaz bir yer edinmiş olan Anayasa hukukçusu…
Özbudun’un demokrasi ve siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin görüşleri pek uzak sayılmayacak geçmişte biraz farklıydı…
Anayasa Mahkemesi’nce kapatılan Refah Partisi’nin AİHM’ye yaptığı başvuruda
Türk hükümetini savunan Özbudun, üst düzey yöneticilerinin Anayasa’ya aykırı demeç ve hareketleri yüzünden RP’nin kapatıldığını, bu açıklamalar nedeniyle parti içinde disiplin soruşturması yapılmadığını, aksine yasayı çiğneyen demeçleri verenlerin mükafatlandırıldığını Mahkeme huzurunda beyan etmişti.
Anlaşılan 2001 yılından bu yana köprülerin altından çok sular geçmiş..
Siyasi parti yasakları hakkında, ‘Venedik Kriterleri’, ‘Venedik İlkeleri’, ‘Venedik Komisyonu İlkeleri’ olarak adlandırılan ‘rehber belge’, 1999 yılında Romen, Finli ve Maltalı üç uzman tarafından hazırlanmış ve Venedik Komisyonu’nca kabul edilmiştir.
Venedik Komisyonu, Avrupa Konseyi’nin anayasal konulardaki danışma kuruluşudur. Bağımsız bir ‘düşünce kuruluşu’ (think-tank) niteliğindedir. Demir perdenin çöküşü sonrası, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin batı ölçülerinde anayasal yapıya kavuşmalarına yardımcı olmak amacıyla 1990 yılında kurulmuştur. Görüş ve önerileri bağlayıcı değildir.
Halbuki AİHM kararları bağlayıcıdır. AİHM’yi ve kararlarının gücünü, ‘Türkiye halkı’ biliyor. Ancak Anayasa hukukçusu hocalarımız ve bir kısım yazar-çizer, pek hatırlamak istemiyorlar.
Öyleyse biz hatırlatalım…
AİHM, Refah Partisi’nin kapatılmasına karşı yapılan ve reddedilen başvuruda Venedik Kriterleri yönünden inceleme yapmamış, bunlara atıfta dahi bulunmamıştır.
AİHM kararında, Refah Partisi’nin iktidarda bulunmasının, amaçladığı projeyi yürürlüğe koyma olanağına sahip olması nedeniyle, ‘demokrasiye yönelen tehdide daha somut ve yakın nitelik’ kazandırdığı vurgulanmıştır. Karar AİHM 3. Dairesi tarafından 31.07.2001 tarihinde verilmiş, temyiz üzerine AİHM Genel Kurulu 13.02.2003 tarihinde 3. Daire kararını onamıştır.
Ayrıca, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi de, 17 Temmuz 2002 tarih ve 1308 sayılı Kararında, 11 Eylül terör saldırılarının gösterdiği şekilde, ‘fanatizmin ve aşırılığın’ demokrasi için tehlikelerinin göz önünde tutulması gerektiğini açıklamış ve Venedik Kriterleri’nden farklı yaklaşımla, bir parti sivil barışı ve demokratik anayasal düzeni tehlikeye sokuyorsa, bu amaca ulaşmak için demokratik yolları kullanıyor olsa dahi kapatılabileceğini belirtmiştir.
Yasal Uyarı: Yayınlanan haberin tüm hakları URFAHIZMET.COM’a aittir. Kaynak gösterilse dahi haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.
Ancak alıntılanan haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın