Remzi Mızrah
8 Mart 2007
Toplumumuz ataerkilliğin acımasız yüzünün bütün ilkelliğiyle, yoğun bir şekilde yaşandığı bir toplum olmasından dolayı kadınlarımız daha çok töre ve namus cinayetleriyle gündeme geliyor. Ben bu gün haftanın önemine izafeten kadınlar konusunda güzel bir oluşumdan bir kütüphaneden bahsetmek istiyorum. Türkiye’nin alanında ilk ve tek olan, kadına dair çok değişik bilgi ve belgelere ulaşabileceğimiz Kadın Eserleri Kütüphanesinden.
Kadın Eserleri Kütüphanesi; kadınların geçmişini tanımak, kadınla ilgili bilgileri bugünün araştırmacıları ve meraklılarına derli toplu bir şekilde sunmak ve bu belgelerin gelecek nesillere de ulaşmasını sağlamak amacıyla 14 Nisan 1990 tarihinde kurulmuştur.
ıstanbul’da kurulan bu kütüphane, ABD, Norveç, Hollanda, ıngiltere, Danimarka, Fransa,ıtalya, Hindistan,Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda’dan sonra kurulan, 12. Kadın Eserleri Kütüphanesidir.
ıstanbul’un Fener semtinde Haliç kıyısında kurulan kütüphanenin binası ıstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından tahsis edilmiştir. Bu tarihi yapıyla ilgili, Bizans döneminde kurulduğundan başka bir bilgi mevcut değil.
Koridorları değişik ve seçkin kadın resimleri ve karikatürleri ile donatılmış olan ıki katlı kütüphanede, 10 bini aşkın kitap ihtiva eden “Kitaplık Bölümü”, 40 kadarı Osmanlıca 150 kadarı yeni Türkçe’yle yazılmış kadın konulu derginin yer aldığı “Süreli Yayınlar”, 1400 Türkçe ,ıngilizce, Almanca ve Fransızca makaleden oluşan “Makale Arşivi”,1990 yılından beri çoğu günlük gazetelerden oluşturulmuş “Küpür Arşivi”, yüzlerce kadın yazarla ilgili biyografik bilgilere ulaşabileceğiniz “Kadın Yazarlar Koleksiyonu” ve kadın sanatçılarla ilgili biyografik dosyaların, ve plastik sanatlar dalında eser vermiş 1071 kadın sanatçı hakkında 75 ses bandı ile 500 yerli ve yabancı afişin yer aldığı “Kadın Sanatçılar Diateki” bölümleri bulunmaktadır.
Kuruluşunun ikinci yılında Türkiye’de ve dünyada ilk olan “uluslararası Kadın Kütüphaneleri Sempozyumu”nu düzenleyerek çalışmalarına evrensel bir boyut katmayı başarmıştır. Ayrıca “Kadın Dergileri Bibliyografyası” oluşturarak bu alandaki boşluğu da doldurmuştur.
Bunların yanı sıra kadınların özel belgeleri, anıları, mektupları yayınlanmış ve yayınlanmamış çalışmaları da “Özel Koleksiyon” olarak korunmaktadır. Özel koleksiyonda, ilk kadın avukat Süreyya Ağaoğlu arşivi, Ilerici Kadınlar Derneği Arşivi, yazar Pınar Kür arşivi, TÜRKIYE’NIN ilk hemşiresi Esma Hanım arşivi bulunmakta.
Kütüphane ödünç verme hizmetini sadece çift nüsha yayınlar için gerçekleştiriyor. Çift nüsha yayınlar dışında diğer materyallerden sadece kütüphane içinde yararlanmak imkanı var.
Kütüphane, kadınlarla ilgili belge ve bilgi toplamanın yanı sıra kadın konulu seminer, konferans düzenlemek, atölye çalışmaları yapmak,fotoğraf ve resim sergileri açmak gibi kamuoyunu kadın konusuna duyarlı kılacak etkinlikleri de gerçekleştirmekte. Ayrıca her yıl değişik konularda kadın ajandaları da yayınlamış. “Kadın Heykeltıraşlar”, “Kadın Hareketinin Yüzyılı”, “Kadın ve Spor” gibi.
Kütüphanenin en büyük sorunu finansal kaynakların yetersizliği ve kalifiye eleman eksikliği. Kütüphanenin geliri sadece, üye aidatları ve ıstanbul Büyükşehir Belediyesinin zaman zaman yaptığı katkılardan ibaret. Hizmetler, ücretleri Büyükşehir belediyesi tarafından ödenen geçici işçiler ve gönüllü çalışanlarla yürütülüyor. En kötüsü de kadın kütüphanesi olduğu halde kadın kullanıcılardan yeterli ilgiyi görmemesi. Kullanıcılar genelde tez ve ödev hazırlayan öğrenciler, akademisyenler, Türkiye’de kadınlarla ilgili araştırma yapan yabancılar ve bazı kadın dernekleri.
ısteyenin bir miktar aidat ödeyerek üye olduğu kadın eserleri kütüphanesinde gece ve gündüz bekçileri dışında tüm çalışanlar kadın.
Kısacası kadınlarla ilgili merak ettiğimiz, ilgi duyduğumuz veya aklımıza takılan hemen her türlü bilgi kaynağına bu kütüphanede erişmek mümkün.
Tüm kadınlarımızın dikkatine.
Gününüz kutlu, mutlu ve umutlu olsun.