ıçerdiği materyallerle bir kentin hafızası demek olan bu tür oluşumlar hızla değişen hayat şartları içinde çok önemli bir duruma gelmişlerdir. Çarpık kentleşme, tarihsel ve kültürel dokuda meydana gelen tahribat, köyden kente göç olgusu kentin sosyal ve kültürel dokusunu bozmuş ve geçmişe dair birçok mekân, belge ve yaşantının bir sonraki nesil tarafından bilinmediği bir “Toplumsal Hafıza Kaybı” durumu oluşturmuştur.

Dünyanın en eski şehirlerinden biri olan Urfa, taşıdığı tarihsel birikim ve çeşitli uygarlıklardan izler taşıyan tarihsel ve kültürel mirasının zenginliğiyle belkide kent arşivini en çok hak eden ve kent arşivine ez fazla ihtiyacı olan bir il durumundadır. şanlıurfa kent tarihçiliğinin, kentle ilgili araştırmaların ve çeşitli alanlardaki yayınların en fazla yapıldığı illerden biri olduğunu biliyoruz. Durum böyle olmasına rağmen yazan çizen kesimin en büyük sıkıntısı Urfayla ilgili kaynaklara kolaylıkla ulaşamamaktır. Kent kültürün ilk oluştuğu şehrimizle ilgili yerli ve yabancı yüzlerce kitap ve binlerce makale olduğu bilinmesine rağmen bu bilgilere erişim sorunu, Urfayla ilgili araştırmalarda etkili bir kısıt olmuştur.

Çok uzağa gitmeyelim kurtuluş savaşında urfayla ilgili elimizdeki birkaç kitap dışında ne var. Urfaya dünyaya tanıtan bilim adamlarımız edebiyatçılarımızın kaç eseri var ve bu eserlerin ne kadarı Urfalılar tarafından bilinmekte. Otuzlu yaşlardaki kaç, insan Uray otelini, eski Vali Konağını, Bey kapısı köprüsünü fotoğraflardan da olsa bilmekte.

Bu mekânlarla ilgili birkaç kişinin özel koleksiyonunda bulunan fotoğraflar ve bazı görsel malzemenin dışında ne kadarı Urfalılar tarafından bilinmektedir ve ne kadarı korunup urfanın hizmetine sunulmuştur. ışte bu birkaç Örnektendende anlaşıldığı gibi şanlıurfa üzerine yerli ve yabancı yüzlerce kaynak kitap binlerce materyal bulunmasına rağmen koruma kültüründeki eksiklik, bu bilgi taşıyıcılarının bir sonraki nesil tarafından tanınmaması gibi olumsuz bir ortam oluşturmuştur. Böylelikle kent sakinlerinin kentle ilişkilerinde bir kopukluk meydana gelmiş, önceki kuşakların ürettiği kültürel birikimin bir sonraki kuşağı aktarılamamasından dolayıda kentsel bir hafıza kaybı oluşmuştur.

ışte kurulması düşünülen ve bu konuda çalışmaların başlatıldığı “Urfa Arşivi”, kentin geçmişten getirdiği birikiminin yansıtıldığı ve bu birikimden yararlanarak yeni araştırmaların yapıldığı bir araştırma merkezi olarak düşünülmektedir. Tabiî ki bu arşiv sadece bir bilgi deposu işlevi görmeyecektir. Materyal sağlama aşamasında böyle bir işlev olsada daha sonra bilgi teknolojisinin tüm olanakları kullanılarak tüm araştırmacılara açık hale getirilecektir.

Urfa arşivi; geçmişi geleceğe taşımak adına, yeni yetişen insanlarımıza evrensel kültüre katkı sunacak içi boşalmamış bir yerel kimlik bırakmak adına çok önemli bir adımdır. Urfa arşivi çalışmalarına özellikle Urfa kültürü ve tarihiyle ilgili değerli araştırmacı ve yazarlarımızın, vatandaşın, kamu kurum ve kuruluşlarının, sivil toplum örgütlerin, esnaf odalarının ve bireysel olarak tüm hemşehrilerimizin vereceği destek çok önemlidir. Urfa arşivinin gerçekleştirilmesi, Urfa Kent Müzesinin oluşmasınında ilk adımını oluşturacağı kanısındayım

Son söz araştırmacılar yazarlar, çizerler ve Urfay’la ilgili hatırı sayılır materyal koleksiyonuna sahip duyarlı Urfalılarda.