Mehmet Göncü
13 Ağustos 2010
Büyük Ozan Yunus Emre’ye ait olan bu deyiş, edepli; yani medeni ve uygar olmanın gerçek bir insan olmak için ne kadar önemli olduğunu bize öğretiyor ve öğütlüyor.
Gerçekten edepli olmak, lügati hakikatte hemen hemen uygar insan olmakla özdeş anlamına gelmektedir.
Atalarımız “üslubu beyan, Ayine-yi insan” demekle, kişinin beyan ve davranışlarındaki tavrı o kişinin aynası gibidir” demek istiyor.
Hakikaten, güncel yaşamımızın her boyutunda insani ve ahlaki değerleri ön planda tutup, edepli olmak zorundayız.
Kaldı ki toplumun değer yargılarını hiçe sayıp ilkel davranışlar sergileyen kimseleri halk hiç sevmez ve ret eder. Bu gibilerle karşılaşmamak için de yolunu değiştirir.
Onun için misafirlikte, sokakta, toplu yerlerde, alışverişte, yürürken toplu taşıma araçlarında ve hele hele en önemlisi komşulukta, hasta ziyaretinde, okulda konuşurken, mektup yazarken ve daha bir çok insan davranışlarında terbiye kurallarına yani edep ve adaba uymak zorundayız. Bu kuralların aksine davrananlara ise toplumlar, “Yaban, yontulmamış, terbiye ve nezaket görmemiş bir kimse diye adlandırıp, bu gibilere pek fazla yüz verip irtibat kurmazlar.
Geçen gün akşam eve gitmek üzere semtimize giden şehir otobüslerinden birinde seyahat ediyorum. İkinci durakta elindeki telefonla konuşa konuşa bir şahıs otobüse bindi.
Yaka paça açık, uzamış bir sakalla sala patı bir vaziyette arka koltuğa oturan genç adam, telefon konuşmasına otobüste hiç kimse yokmuş gibi yüksek sesle ve amiyane ifadeler kullanarak devam etmeyi sürdürdü.
Bir ara arkaya dönüp, yüzüne ters ters baktımsa da o bakışımı hiç umursamadı bile. Hiç kimseyi tınmadan yüksek sesle terbiyesiz kaba ve sert bir şekilde konuşmasına devam etti.
Bu edep yoksunu pervasız şahıs, birinci konuşmasını bitirdikten sonra bu defa da telefonla eşini aradı. Aynı üslupla yemek menüsünü sordu. Canım çok sıkılmıştı.
Bu duruma fazla dayanamayıp, gelen ilk durakta otobüsten indim ve gelen başka bir araçla yoluma devam ettim.
Neyse ki Urfa’da şehir içi Halk Otobüslerinde bu gibi kimselere az rastlanıyor.
Dürüst ve şeffaf bir toplumda; lütufta geride, kahırda önde olan dostlarınızın çok olması dileği ile kalın sağlıcakla…