Ali H. Demir
4 Şubat 2009
Bakanlık e kayıt sistemi ile aileleri kendilerine en yakın okula çocuklarını kayıt ettirmeyi sağlıyor. Ülkemizde eğitimin önemine inanan bir çok veli, aile çocuklarına iyi bir eğitim sunma endişesi taşıyor. Bu endişeden dolayı aileler çocuklarını okula kayıt ettirecekleri zaman iyi bir okul, iyi bir öğretmen arıyorlar. Okul ve öğretmenin çocuğun eğitimine etkisi yadsınamaz bir gerçek. Özellikle ilk beş yıllık dönemdeki sınıf öğretmenliği çocuğun eğitim hayatında can alıcı bir öneme sahip. Bir çok temel davranış, alışkanlık, bilgi ve beceri bu beş yıllık dönemde kök salmaya başlıyor. İyi bir temel atılırsa öğrenci sonraki yıllardaki eğitim etkinliklerinde fazla zorlanmıyor. Bilgi, beceri, alışkanlık ve davranışlarını bu sağlam temelin üzerine daha kolay bina edebiliyor. Bu durumun bilincinde olan aileler hangi okula, hangi öğretmene çocuklarını emanet edeceğini düşünüyor, soruşturuyor, araştırıyor.
Milli eğitim bakanlığı bünyesinde görev yapan tüm öğretmenlerin öğretmenliğin gerektirdiği niteliklere sahip olduğunu, tümünün görevinin gerektirdiği liyakate sahip olduğunu söylemek zor. Buradan öğretmenlerin tümünü töhmet altında bırakmak doğru değildir. Görevinin gereğini yerine getirmek için kendini adeta parçalayan, canla başla gayret eden fedakar öğretmenlerin varlığını da inkar etmek büyük bir haksızlık olur. Hatta devlet memurları içinde işlerinin gereğini en üst düzeyde yapan meslek gruplarının başında öğretmenlerin geldiği rahatlıkla söylenebilir. Ancak yine de öğretmenlik mesleğinin gereklerini yapmaktan uzak kişilerin sayısı hiç de az değildir. Aslında böyle bir ikileme yani görevinin gereğini yapanlar yanında yapmayanlar da var ikilemine düşülmesinin en önemli nedenlerinden birisi eğitim hizmetini kuran, yöneten, değerlendiren ana sistemin, bakanlığın bu konuda şeffaf, objektif bir veriyi ilgililerle paylaşmaması, bu verileri kamuoyuna sunmaması/sunamamasıdır. Eğitim öğretim süreci içinde öğretmenlerin ne derece verimli olduğunu ortaya koyan objektif kriterler geliştirilemediği için herkes kendine göre bir değerlendirme yapabilmektedir. Eğitim öğretim işlerini düzenleyen, yöneten bakanlığın iyi okul, iyi öğretmen denilince ne anlaşılmalıdır sorusunun cevabını verebildiğini söylemek zor. Durum bu olunca iyi okul, iyi öğretmen nitelemesi vatandaşın anlayışına kalmaktadır. Kendince eğitimi iyi olan okullar, kaliteli öğretmenler, veliler tarafından aranıp bulunuyor. Böylesi okul ve öğretmenlere talep doğal olarak artmaktadır. Çünkü iyi bir eğitim öğretim hizmeti almak her vatandaşın en temel hakkıdır.
Bakanlığın uygulamaya koyduğu e kayıt sistemi ile herkes evine en yakın okula gitme zorunluluğu getirilmeye çalışılıyor. Böylesi bir zorunluluğu getiren bakanlığın okullarda sunulan eğitim öğretim hizmetlerinin kalitesi konusunda herkese benzer imkanları hazırlaması da bir gerekliliktir. Bir başka deyişle iyi okul, iyi öğretmen kavramı konusunda herkesin gönlünü ferah tutacak bir standardın hayata geçirilmesinin önlemlerinin alınması gerekiyor.
Milli Eğitim Bakanlığının en azından nitelikleri itibariyle düşük olan okul ve personeli daha yakından takip etmesi, okul personelinin durumuna ilişkin veli görüşleri alınması, okul ve personele yönelik standartlar konulması, koyulan standartları gerçekleştiren ve gerçekleştiremeyen okul ve personelin durumlarının irdelenmesi, standartlara ulaşmama nedenlerinin sorgulanması, geliştirici önlemlerin alınması, tüm bu konularda toplumu, eğitim hizmetinden yararlananları bilgilendirecek çalışmalar yapılması gerekiyor.
Eğitim sistemimiz içinde çalışanla çalışmayanın bir tutulması, performansa dair bir kaydın, verinin bulunmaması, eğitimi talep eden velilerin görüşlerine hiç önem verilmemesi, özellikle üst sınıflarda bulunan öğrencilerin memnuniyetine ilişkin hiçbir veri alınmaması, etkisiz ve verimsiz çalışmasını tetkik etmek bir tarafa personeli hiç görmeden sadece kağıt üstünde yapılan değerlendirme uygulamaları, subjektif değer yargılarına dayanan bir ödüllendirme sisteminin uygulanması, ortaöğretimde okul ve personeli kendi haline bırakan bir denetim anlayışının devamlılığı gibi sorunlar gerekliliklerin önünde önemli sorunlar olarak durmaktadır. Aslında bu temel sorunlar ve gereklilikler yerine getirilmeden e kayıt türü uygulamaların hayata geçirilmesi başka sorunların ortaya çıkmasına yol açabilir.