Mehmet Uzun (Kürtçesi Direj Mihemed)…
Onunla ilk olarak, çok yıllar önce Tarlabaşı’na çıkarken TRT’nin olduğu Tüyap binasında tanışmıştık. Adımı ve soyadımı öğrenir öğrenmez ilk sorduğu Necati Siyahhan oldu. Onun felsefesinden çok etkilendiğini ve kendi hayatında önemli bir yerinin olduğunu söylemişti.
Darbe öncesiydi uzun uzun sohbet ederken onu gözlemlemiş, tıpkı Yılmaz Güney’de olduğu gibi dik ve ilintilediği munis tevazulu duruşuyla Avrupai bir anlayışın verdiği olgunluğa eriştiğine de şahit olmuştum.
Tabi bütün bunlar birer gözlem olsa da romanlarıyla tanışınca ona dair düşüncelerim daha da zenginleşti.
En beğendiğim eserleri arasında Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık romanından çok etkilenmiştim, çünkü roman demek dert demek tasa kaygı uçsuz bucaksız sıçrayış demek, dolayısıyla bu söylemlere dayalı Mehmet Uzun inanılmaz bir destana imza atmıştı.
Siverek çok şanslı, böylesi bir kalem ve şahsiyet oradan çıktığı için tabi.
Darbe ve sonrasında çektiği acıları bir yana bırakıp, izlenimim dışındaki resmine gelelim. Mehmed Uzun, 1953 Siverek doğumlu. 1977 yılından 2007 yılına kadar Avrupa’da, İsveç’te yaşadı.
Kürtçe, Türkçe ve İsveççe edebi çalışmalarıyla çok dilli, çok kültürlü olan Mehmed Uzun, yıllarca İsveç Yazarlar Birliği yönetim kurulu üyeliği yaptı. Ayrıca İsveç ve Uluslararası Pen Kulüplerinde aktif olarak çalıştı. İsveç ve Dünya Gazeteciler Birliğinin de üyesiydi.
Bugüne kadar Kürtçe yedi roman yazan Mehmed Uzun’un romanları çeşitli dillere çevrildi. Denemeleri de çeşitli dergi ve gazetelerde yirmiye yakın dilde yayınlandı. Mehmed Uzun, Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık romanı ve Nar Çiçekleri adlı deneme kitabı ile ilgili olarak 2001 baharında yargılandı ve aklandı.
Aynı yıl Türkiye Yayıncılar Birliği’nin her yıl verdiği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü’nü, roman sanatına ilişkin belirleyici katkılarından dolayı Berlin Kürt Enstitüsü’nün Edebiyat Ödülünü, yarattığı edebiyat ve sözün özgürlüğüne ilişkin duruşundan dolayı İskandinavya’nın en önemli ödüllerinden olan Torgny Segerstedt Özgürlük Kalemi Ödülü’nü ve 2002’de İsveç kültür yaşamına sunduğu değerli katkılarından dolayı İsveç Akademisi’nin Stina-Erik Lundeberg Ödülünü aldı. 1977 yılından 2007 yılına kadar Avrupa’da, İsveç’te yaşadı.
Kürtçe, Türkçe ve İsveççe edebi çalışmalarıyla çok dilli, çok kültürlü olan Mehmed Uzun, uzun yıllar İsveç Yazarlar Birliği yönetim kurulu üyeliği yaptı. İsveç ve Dünya Gazeteciler Birliğinin de üyesiydi. Bugüne kadar Kürtçe yedi roman yazan Mehmed Uzun’un romanları başta Türkçe olmak üzere birçok dile çevrildi.
Denemeleri de çeşitli dergi ve gazetelerde yirmiye yakın dilde yayınlandı. Aynı yıl Türkiye Yayıncılar Birliği’nin her yıl verdiği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü’nü, roman sanatına ilişkin belirleyici katkılarından dolayı Berlin Kürt Enstitüsü’nün Edebiyat Ödülünü, yarattığı edebiyat ve sözün özgürlüğüne ilişkin duruşundan dolayı İskandinavya’nın en önemli ödüllerinden olan Torgny Segerstedt Özgürlük Kalemi Ödülü’nü ve 2002’de İsveç kültür yaşamına sunduğu değerli katkılarından dolayı İsveç Akademisi’nin Stina-Erik Lundeberg Ödülünü almıştı.
Yakalandığı mide kanseri nedeniyle uzun süre tedavi gören Uzun, 11 Ekim 2007 günü Diyarbakır’da yaşamını yitirdi.

Kemal Siyahhan