Bilim adamları,
stresi birçok organik hastalığın sebeplerinden biri olarak göstermektedirler.
Hatta anne olmak isteyip de olamayan kadınların bir bölümü için de stres
hormonunun adı geçmektedir. Hal böyleyken stresi inkar etmek ya da onu
görmezden gelmek mümkün olmamaktadır. Yine birçok psikolojik ve psikiyatrik
rahatsızlıklarda stres bir tetikleyici faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.

İnsanları strese
sürükleyen nedenler doğumdan ölüme kadar varolmaya da devam edecektir. Stresle
başa çıkabilmek için önce şunu anlamak gerekmektedir, stres sonucu ortaya çıkan
duygu hali aslında kişiyi etkilemektedir. Gerginlik, sıkıntı, endişe, kaygı gibi
birçok olumsuz ruh hali kişilerin iç ritimlerini olumsuz şekilde etkiler.

Felaket
senaryoları hazırlamak, sürekli olumsuz düşünmek, meli-malı tarzında cümleler
kurmak, akıl okumaya çalışmak, genellemeler yapmak, özgüven sorunları ise
stresi arttıran düşünce biçimleridir. Henüz sınava girmeden ‘eyvah sınavım ya
kötü geçerse o zaman kötü bir okula giderim’ türünden hikayeler felaket
senaryolardır ve kişinin stres hormonunu harekete geçirmekten başka bir işe
yaramazlar.

Ya da ortada
gerçek bir tehlike yok iken sanki varmış gibi davranmak ve düşünmek de strese
sebep olur. Örnek; ortada bir fare yokken sanki varmış gibi düşünmek beyine
tehlike var kaç mesajını yollar. Bu mesajı alan beyin de bedeni korumak ve
savunmaya geçmek adına bir takım değişiklikler meydana gelir. Örneğin; idrarın
gelmesi, kalp atışlarının hızlanması, öleceğini ya da bayılacağını düşünmek,
titremek, ateş basması veya üşüme, mide bulantısı, ellerde ve kollarda uyuşma
gibi bir takım bedensel sıkıntılara yol açar. Doğru nefes alıp vermek beyine
rahatla mesajını gönderir ve kişin stresten uzak durmasına yardımcı olur.
Burundan derin nefes almak ve ağızdan yavaşça nefes vermek rahatlamanın ve
gevşemenin ilk yoludur.

Stresten uzak
durmak elbette oldukça zordur. Ancak unutmayalım ki kişinin kişilik özelliği
strese yatkınsa o zaman ister istemez stres kapısını çalacaktır ve takiben
strese bağlı hastalıklar. Takıntılı kişiler, depresif kişiler, panik kişiler ve
çekingen kişilerin mizacı strese daha yatkındır.

NELER YAPILABİLİR?

Stresten uzak
durmak için alkolden de sigaradan da uzak durmak gerekir. Özellikle alkol
stresin sonucu olarak rahatlamak için alınsa da alkol alımından sonraki ilk
saatlerde kişinin alkole bağlı gerginliği artar ve gevşemek adına bu defa daha
yoğun miktarda alkol alımı başlar.

Elinizden geldiği
kadar gününüzü planlamak ve organize etmek stresinizi azaltacaktır.

Yaşamınızı
elinizden geldiği kadarıyla belirsizlikten korumak sizi rahatlatacaktır.

Ancak şunu da
kabul etmek gerekir ki yaşam sürprizlerle doludur. Her şeyi belirli hale
getirmek mümkün değildir. Belirsizlikleri azaltmak sizi bir parça rahatlatır.

Detaylara takılıp
kalmayın. Yaşam detaylardan oluşmaz. Yaşam bütünde gizlidir.

Bütüne odaklanın.

Kendinizi
olduğunuz gibi kabullenin.

Eksisiyle
artısıyla bu sizsiniz. Aynaya baktığınızda kendinizi kucaklayın. Elbette sizin
de iyi yönleriniz vardır. Bunları görmeye çalışın.

Geçmişin
gölgesinden kurtulun. Keşkeleri yaşamınızdan atın. Keşke ailem şöyle olsaydı,
şöyle yapsaydılardan kurtulun. Her ne olmuş ise olmuş önemli olan bugündür ve
bugün yaşamınızdan siz sorumlusunuz ve yaşamınız sizin kontrolünüzde.

O ne demiş? Bu ne
demişlerden kurtulun.

Diğerlerinin ne
düşündüğünü bilemeye çalışma isteği bitmez. Diğerlerini kendinizden önde
tutuğunuzda o zaman bunun anlamı kendi duygu ve düşüncelerinizi de geride
tutuyorsunuz demektir. Ancak öncelik sizde yani sizin duygu ve
düşüncelerinizde.

Trafiktesiniz yol
kapalı ve işe geciktiniz sinirlisiniz ağzınıza geleni söylüyorsunuz peki duru
değişti mi trafik açıldı mı? Hayır hala o sıkışık trafiktesiniz…

Madem öyle o zaman
bir müzik açın ve biraz dinlenin.

Ya da Pazartesi
günü kart ödemeniz var ve bugün günlerden Perşembe ve henüz parayı
tamamlayamadınız; sürekli kafa yoruyorsunuz olmuyor. Artık kalbiniz sıkışıyor.

İyi de ne işe
yarıyor? Olanı olduğu kadar yatırın.

Bütçenizi iyi
planlayın.

Maddi kaygılara
bağlı stres yaşamak istemiyorsanız bütçe yapın.

Gergin ortamlardan
ve sizi geren, üzen insanlardan uzak durun.

Hayır kelimesini
kullanın. İstemediğiniz şeyleri sevdiğiniz bir insan için bile yapmayın.

Sınırlarınızı iyi
belirleyin. Boyunuzu aşan kadar vermeyin.

Kendinizden ve
diğer insanlardan beklentilerinizi azaltın. Yüksek beklentiler aynı oranda
hayal kırıklıklarına sebep olur.

Hayal kırıklıkları
da strese sebep olur.

Bencil olmayı
öğrenin. Ben demeye kendinizi alıştırın. Spor yapın. Bedeninizi ve ruhunuzu
sevin.

Herkesi ve en çok
da kendinizi olduğu ve olduğunuz gibi kabullenin.