“Ehl-i
irfan meclisinde aradım

İlmi
kıldım talep

Her
hüner makbulümdür ama

İlla
edep illa edep”

 

 Kıymetli okuyucularım, Büyük Ozan Yunus
Emre’ye ait olan bu deyiş, edepli; yani 
medeni ve uygar olmanın gerçek bir insan olmak için ne kadar önemli
olduğunu bize öğretiyor ve öğütlüyor.

Gerçekten
edepli olmak, lügati hakikatte hemen hemen uygar insan olmakla özdeş anlamına
gelmektedir.

Atalarımız
“Üslubu beyan, Ayine-yi insan” demekle, kişinin beyan ve davranışlarındaki
tavrı “O kimsenin aynası gibidir” demek istemişler.

Hakikaten,
güncel yaşamımızın her boyutunda insani ve ahlaki değerleri ön planda tutup,
edepli olmak zorundayız.

Kaldı
ki toplumun değer yargılarını hiçe sayıp ilkel davranışlar sergileyen kimseleri
halk hiç sevmez ve ret eder. Bu gibilerle karşılaşmamak için de yolunu
değiştirir.

Onun
için misafirlikte, sokakta, toplu yerlerde, alışverişte, yürürken toplu taşıma
araçlarında ve hele hele en önemlisi komşulukta, hasta ziyaretinde, okulda
konuşurken, mektup yazarken ve daha birçok insan davranışlarında terbiye
kurallarına yani edep ve adaba uymak zorundayız.

Bu
kuralların aksine davrananlara ise toplumlar, “Yaban, yontulmamış, terbiye ve
nezaket görmemiş bir kimse” diye adlandırır, bu gibilere pek fazla yüz verip
irtibat kurmazlar.

Aslında
sosyal bir canlı olan insan kendisinin hukukunun bittiği yerde başkasının
hukukunun başladığını bilmek zorundadır.

Örneğin
bina kültüründe komşuluk ilişkisi çok nazik dengeler üzerine kurulmuştur. O
kadar önemlidir ki, Urfa’da çok söylenen bir deyim var: “Ev alma komşu al”

İslam
hukukunda da komşuluk hakkı çok önemlidir. Bir yerde okumuştum.  Zekat verilirken, öncelik yoksul olan komşuya
verilmiştir.

Özetle;
ahlak ve edep insan olmayla özdeştir. Nitekim Peygamber efendimiz; “Ben güzel
ahlakı tamamlamak için gönderildim” demiştir.

Geçenlerde bir edep yoksunu pervasız şahıs,  otobüste çok yüksek sesle konuşuyordu. 

İlgili şahıs birinci
konuşmasını bitirdikten sonra bu defa da telefonla eşini aradı.

Aynı üslupla
yemek menüsünü sordu.

Canım
çok sıkılmıştı.

Bu
duruma fazla dayanamayıp, gelen ilk durakta otobüsten indim ve gelen başka bir
araçla yoluma devam ettim.

Neyse
ki Urfa’da şehir içi Halk Otobüslerinde bu gibi kimselere az rastlanıyor.

Dürüst
ve şeffaf bir toplumda; lütufta geride, kahırda önde olan dostlarınızın çok
olması dileği ile kalın sağlıcakla…