Urfa’da devrim gibi buluş

Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesinde, Güneydoğu Anadolu Bölgesi için çok önemli olan bölge şartlarına uyumlu koyun tiplerinin geliştirilmesine yönelik çalışmayla bilim adına önemli bir buluşa imza atıldı.

Çalışmalar sonucunda; hastalıklara dirençli, yüksek döl ve süt verimine sahip, bölge şartlarına uyumlu koyun cinslerinin gelişmesinde büyük katkı sağlanarak yetiştiricilerin ihtiyacı olan kaliteli damızlık hayvanların yetiştirilmesi sağlanacak.

Harran Üniversitesi Hayvan Deneyi Uygulama ve Araştırma Merkezi (HDAM) bünyesinde Dr. Öğr. Üyesi Mücahit Kahraman ve Dr. Öğr. Üyesi Aydın Daş koordinesinde yapılan diğer çalışmalarla birlikte yürütülen projelerde Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen İvesi Irkı Koyunlar üzerine çalışmalar yoğunlaştırıldı.

İvesi Irkı koyunlardan elde edilen ürünler Şanlıurfa yemek kültüründe vazgeçilmez bir yere sahiptir. Bu nedenle İvesi ırkı koyunlardan elde edilen ürünlerin miktar ve kalite olarak arttırılması, bölge hayvancılığı açısından önemlidir.

Harran Üniversitesi Hayvan Deneyi Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesinde yapılan çalışmalarda genetik, metabolomik ve proteomik araçlar kullanılarak yapılan seleksiyon çalışmalarıyla özellikle süt verimi ve süt kalitesi yönünden kaliteli hayvanlar belirlenerek, yetiştirici şartlarında ikizlik oranı % 40, laktasyon süt verimi 200 kg’dan fazla sürüler oluşturuldu.

Çalışmayla damızlık değerlendirme süresi iki yıl kısaltılarak yetiştirme maliyetleri de azaltıldı. Ayrıca alternatif yem kaynaklarının hayvan beslemesinde kullanım olanakları değerlendirilerek hem hayvansal ürünlerin tedavi edici ve besleyici değeri artırıldı, hem de hayvancılıkta beslenme maliyetlerinin azaltılmasına yönelik çalışmalar yapıldı.

Veteriner Fakültesi öğretim üyeleri tarafından yürütülen projede damızlık koyunların seçiminde yetiştirme sürecini kısaltarak seleksiyonda isabet oranını artıracak yeni metabolomik parametreler tespit edildi.

Araştırmadan elde edilen bulgulara göre koyunlarda süt verimi ve süt kalitesinin değerlendirilmesinde bir damla kandan LC-MS/MS cihazı ile yapılan analizler bu özellikler yönünden kullanılacak hayvanların belirlenmesinde önemli bir açığı kapatmaktadır.

Çiftlik hayvanlarında et verimi, süt verimi ve büyüme gibi kantitatif karakterlerin uzun süreç alan meşakkatli işlemler sonrası belirlendiğini ifade eden Harran Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Koordinatörü ve Veteriner Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Mücahit Kahraman; “Araştırma kapsamında belirlenen metabolitlerin verim özellikleri hakkında kısa sürede bilgi edilerek yüksek verimli sürüler oluşturulabileceğini belirledik. Çalışmamızda damızlık süresi iki yıl kısaltılarak yetiştirme maliyetleri ve hayvancılıkta beslenme maliyetlerinin  azaltıldığını bilimsel çalışmalarla tespit ettik. Bu sayede bölgemizde faaliyet yapan yetiştiricilerin ihtiyacı olan kaliteli damızlık hayvanların yetiştirilmesini hedeflendirdik” diye konuştu.