Vali Ayhan’dan Germuş talimatı

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın teklifiyle 23 Ekim 2011 tarihinde, Bakanlar Kurulu kararıyla Germuş Kilisesi ve çevresi “Turizm gelişim merkezi” olarak ilan edildi. Aradan 11 yıl geçmesine rağmen kilise ve çevresinde bakanlık eliyle bir çalışma yürütülmedi.

2019’da Haliliye Kaymakamlığı’nın kilise ve çevresine yönelik hazırladığı proje Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından Mali Destek Programına alındı. Ancak verilen sözler yine alınan kararlara rağmen kilise ve çevresinde her hangi bir restorasyon ya da korumaya yönelik adım atılmadı. Sonrasında yine sözler verildi ancak tutulmadı.

Germuş Kilisesine şimdi yeni bir umut doğdu. İl Kültür ve Turizm Müdürü Aydın Aslan’la birlikte burada incelemelerde bulunan Aslan, ‘”İlimizin tarihî ve kültürel değerlerinden olan Germuş Kilisesi’ni turizme kazandıracağız.” sözünü verdi.

Germuş Kentsel Arkeolojik Sit Alanı sınırlarının yeniden irdelenmesine ilişkin yapılan başvuru sonrası yapılan görüşmeler neticesinde, tapu müdürlüğünün beyanlar hanesine tamamı kentsel arkeolojik sit alanı sınırları içerisinde kalanlara “Kentsel Arkeolojik Sit Alanındadır”, bir kısmı kentsel arkeolojik sit alanı sınırları içerisinde kalanlara da “Bir Kısmı Kentsel Arkeolojik Sit Alanındadır” şerhi konulması kararı verildi.

GERMUŞ TARİHİ

1915 öncesi Urfa yöresinin en büyük köyü olan Germuş’ta, Kilisenin buradaki dağlardan getirilen kesme taşlardan 7 yılda yapıldığı rivayet ediliyor. Yeraltı çarşıları, tüneller ve çeşitli yapılar mevcut. Germuş Kilisesi’nin yanı sıra 100’den fazla öğrencisi olan bir de okulun yer aldığı, köyün etrafında eski manastır kalıntıları bulunuyor. Köyün 800 haneli olduğu, kilisenin 1881’de Hagop Ardvisyan tarafından restore edildiği, köy çevresinde yer alan eski manastırların adlarının, Surp Hovhannes, Surp Tadeos, Surp Hagop ve Surp Minas olduğu, Germuş Kilisesi’nin dışında köyde iki kilisenin daha bulunduğu kayıt altına alınmış. Kilise, 1915 yılına kadar Ortodoks Ermenileri tarafından ibadethane olarak kullanılmış.