Suriyeliler, Urfa nüfusunun yüzde kaçını oluşturuyor?

Türkiye’de yaşayan Suriyeliler, son yıllarda kamuoyunun en fazla tartıştığı konular arasında yer alıyor.

2011 yılından bu yana kamuoyunda, özellikle de sosyal medyada Suriyelilerle birçok farklı bilgi paylaşılıyor.

Ancak bu bilgilerin bir bölümü gerçeği yansıtmazken bir bölümü ise güncel verilerden oluşmuyor.

Türkiye’deki Suriyelilerle ilgili merak edilenler çeşitli kurumların verileri kullanılarak, teyitli olarak ve güncel bilgiler üzerinden bir araya getirildi.

Türkiye’de ne kadar Suriyeli yaşıyor?

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin sayısıyla ilgili en güncel verileri 19 Ağustos 2021 tarihinde paylaştı.

2011 yılında Suriye’de başlayan çatışmaların ardından Türkiye’ye gelmeye başlayan Suriyeliler, ülkede geçici koruma statüsüyle yaşıyor.

Göç İdaresi’nin verilerine göre Türkiye’de bu statüye sahip, kayıtlı 3 milyon 701 bin 584 Suriyeli yaşıyor.
Suriyelilerin en çok ve en az yaşadıkları kentler hangileri?

İstanbul, ülkede en büyük Suriyeli nüfusuna sahip kent. Şehirde, 530 bin 234 geçici koruma statüsündeki Suriyeli yaşıyor.

İstanbul’u Gaziantep, Hatay, Şanlıurfa ve Adana takip ediyor.

Gaziantep’te 455 bin 702, Hatay’da 436 bin 472, Şanlıurfa’da 424 bin 401, Adana’da 253 bin 969 Suriyeli yaşıyor.
Türkiye’de en az Suriyelinin yaşadığı kent ise 24 Suriyeliyi barındıran Bayburt.

Yine en az Suriyelinin yaşadığı kentlerden Artvin’de 39, Tunceli’de 44, Iğdır’da 75, Gümüşhane’de 89 Suriyeli ikamet ediyor.

Yerleşik nüfusla karşılaştırıldığında Suriyelilerin en fazla ve en az yoğun oldukları yerler nereler?

Yerleşik nüfusla kıyaslandığında Suriyelilerin en yoğun yaşadığı kent, Kilis.

Resmi verilere göre bugün Suriyeli nüfusu ile Kilis’teki il nüfusunu karşılaştırma yüzdesi 74,67.

Göç İdaresi’nin sitesindeki bu oran, şehrin toplam nüfusu içindeki Suriyeli oranını değil, o ilde yaşayan Türk vatandaşı sayısının yüzde kaçı kadar Suriyeli bulunduğunu gösteriyor.

Bu karşılaştırma yüzdesi Hatay’da yüzde 26,37, Gaziantep’te yüzde 21,85, Şanlıurfa’da yüzde 20,13, Mersin’de yüzde 12,64, Adana’da yüzde 11,31 ve Mardin’de yüzde 10,55.

Suriyelilerin nüfus yoğunluğunun en az olduğu şehir ise Artvin.

Artvin’de yaşayan Suriyelilerin nüfusu ile yerleşik kent nüfusunu karşılaştırma yüzdesi sadece yüzde 0,02.

Suriyelilerin yaş ve cinsiyet dağılımı nasıl?

Geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin 1 milyon 991 bin 54’ü yani yüzde 53,79’u erkeklerden, 1 milyon 710 bin 530’u yani yüzde 46,21’i ise kadınlardan oluşuyor.

Yaş dilimi açısından çocuklar ve gençler Suriyelilerin çok büyük bir bölümünü oluştururken, 30’lardan sonra yaş ilerledikçe sayı düşüyor.

0 ile 14 yaş arasındaki Suriyelilerin sayısı, 1 milyon 497 bin 300.

15-18 yaş diliminde 257 bin 92 Suriyeli var.

Yani, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin yüzde 47,39’u 0-18 yaş arasında.

19-24 yaş arasında 498 bin 698, 25-29 yaş arasında 382 bin 690, 30-34 yaş arasında 288 bin 587, 35-39 yaş arasında 223 bin 736 Suriyeli bulunuyor.

Yaşı 40 ila 49 yaş arasındakilerin sayısı 275 bin 430, 50 ila 59 arasındakilerin sayısı 161 bin 286.

Yaşı 60’dan büyük Suriyeli sayısı ise 116 bin 765.

Türkiye’de doğan Suriyeli sayısı ne kadar?

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Haziran 2019’da yaptığı açıklamada Türkiye’de 450 bin Suriyeli çocuğun doğduğunu belirtmişti.

Türkiye’de yaşayan 0-4 yaş arası Suriyeli çocukların sayısı 506 bin 223, 5-9 yaş arasındaki çocukların sayısı ise 565 bin 787.

Suriyeliler kamu kurumları üzerinden nasıl ve ne kadar mali yardım alıyor?

Suriyeliler kamu kurumları üzerinden farklı yardımlardan yararlanabiliyor.

Çok amaçlı bir nakit yardım programı olan Sosyal Uyum Yardımı Programı (SUY) bunların en önemlisi.

Avrupa Birliği (AB) tarafından fonlanan SUY programı; Türk Kızılay, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı arasında oluşturulan işbirliğiyle uygulanıyor.

SUY kapsamında, yardım için uygun bulunan ailelere, Halkbank üzerinden Kızılay kart veriliyor ve ailede kayıtlı her fert başına ayda 155 TL yardım yapılıyor.

Bu, programın Kızılay tarafından finanse edildiği anlamına gelmiyor.

Program, AB Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonları Birimi (ECHO) tarafından finanse ediliyor.

Kızılay kartlarının üzerinde hem Türkiye’nin hem de AB’nin bayrakları bulunuyor.

Kızılay’ın bu yılın Temmuz ayında yayımladığı infografiğe göre Türkiye’de 1 milyon 513 bin 736 yabancı SUY’dan yararlanıyor.

Bu kişilerin yüzde 90,7’si yani 1 milyon 372 bin 335’i Suriyeli.

Türkiye’de bu programdan en fazla yararlananların bulunduğu on kent sırasıyla şöyle: Gaziantep, İstanbul, Şanlıurfa, Hatay, Adana, Mersin, Ankara, Konya, Bursa, İzmir.

Yine AB tarafından finanse edilen Tamamlayıcı Sosyal Uyum Yardımı (T-SUY) ise “iş gücüne yönlendirilmeleri mümkün olmayan en kırılgan bireylerin temel ihtiyaçlarını onurlu bir şekilde karşılamalarını sağlamak üzere hazırlanan nakit temelli bir destek projesi” olarak tanımlanıyor.

Bu proje kapsamında da 346 bin 929 kişiye düzenli nakit yardımı yapılıyor.

Projede kişi başı aylık yardım tutarı 250 TL.

Bu projeden yararlananların yüzde 85,9’u yani 298 bin 115 kişi Suriyeli.

Okul çağında çocukları olan ve maddi imkanı kısıtlı Suriyeli aileler, Şartlı Eğitim Yardımı’ndan da (Ş.E.Y.) yararlanabiliyor.

Ne kadar Suriyelinin çalışma izni var?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın sitesinde Yabancı Çalışma İzinleri İstatistikleri adlı yıllık raporlar bulunuyor.

Bu raporların sonuncusu 2019’da yayımlanmış.

Raporlardaki verilere göre 2011-2019 yılları arasında çalışma izni verilen 633 bin 658 kişiden 140 bin 301’u Suriyeli.

Çalışma izni verilen Suriyeli sayısının özellikle 2016’dan itibaren arttığı görülüyor.

Bunun nedeninin, geçici koruma statüsüne sahip Suriyeliler için çalışma iznine başvuru sağlayan 2016 tarihli yönetmelik olduğu düşünülüyor.

Buna göre geçici koruma statüsündeki ve ikamet sahibi Suriyelilere, 2016’da 13 bin 290, 2017’de 20 bin 966, 2018’de 34 bin 573, 2019’da ise 63 bin 789 Suriyeliye çalışma izni verilmiş.

Suriyelilerin en fazla çalıştıkları sektörler şöyle sıralanıyor: Hazır giyim (Yüzde 31,1), ticaret ve konaklama (Yüzde 17,7), diğer imalat (Yüzde 17,1), inşaat (yüzde 13,2), tarım (yüzde 7,8), diğer (Yüzde 13,1).

Suriyelilerin yüzde 46’sının İstanbul’da çalıştığı, bu kenti Adana (Yüzde 9), Bursa (Yüzde 9), Gaziantep (Yüzde 7), Hatay (Yüzde 5), Konya (Yüzde 4), Şanlıurfa (Yüzde 3) ve İzmir’in (Yüzde 3) takip ettiği belirtiliyor.

Suriyelilerin suça karışma oranı ne?

Bu konuda 2021 yılına ait net bir veri bulunmamakla birlikte Türk yetkililer, dönem dönem yaptıkları açıklamalarla Suriyelilerin suça karışma oranının Türk vatandaşların suça karışma oranından daha fazla olmadığını belirtiyor.

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürü Abdullah Ayaz 28 Ağustos 2018’de yaptığı açıklamada, Türkiye’de 2014-2017 yılları arasında yaşanan asayiş suçları içerisinde, Suriyelilerin karıştığı olayların genel olaylar içindeki payının yüzde 1,32 olduğunu, bu rakamın 2018’de düştüğünü söylemişti.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Ekim 2018’de, “2018 yılının ilk 9 aylık rakamlarını veriyorum. Toplam nüfusa oranla Türkiye’de işlenen suçların oranı yüzde 2,5. Suriyelilerin ise yüzde 0,8” açıklamasını yapmıştı.

Ülkesine dönen Suriyeli sayısı ne kadar?

İçişleri Bakanlığı yetkilileri dönem dönem ülkelerine geri dönen Suriyelilerle ilgili veriler paylaşıyor.

İçişleri Bakan Yardımcısı ve Bakanlık Sözcüsü İsmail Çataklı, 5 Haziran 2021’de yaptığı açıklamada, ülkesine geri dönen Suriyeli sayısının 441 bin 571 olduğunu açıkladı.

Suriye’ye dönenler, hükümet karşıtı grupların denetimindeki alanlara yerleşiyor.

Kaynak: www.bbc.com/turkce